Bodem Harenerhof is instabiel, grafmonumenten zakken scheef

Is er een probleem op begraafplaats Harenerhof in Haren? Je zou het denken, want de laatste jaren zijn tientallen grafmonumenten verzakt. Beheerder Edwin Helder erkent het probleem.

“Ik zie twee oorzaken”, zegt hij. “Een paar jaar geleden is er iets mis gegaan met het wegpompen van grondwater. De pomp was defect en het waarschuwingssysteem ook. Het is toen een poos te nat geweest en dat kan gevolgen gehad hebben.” De tweede oorzaak is volgens Helder de manier waarop steenhouwers de fundering plaatsen. “Tegenwoordig komen ze met hout, metaal of kunststof. Maar dat is niet zo stabiel als beton. Maar ja, volgens de verordening mag dat.” Dat kunststof niet stabiel zou zijn wordt bestreden door Rob Angevaare van het bedrijf Nedaplast in Gieten. Hij zegt: “Kunststof palen zitten zelfs in dijken. Die kunnen vijftig jaar moeiteloos mee. Het gaat in de Harenerhof helemaal niet niet over materiaal, maar over de lengte van de funderingspalen.”

 

Bodemstructuur
Volgens Bouko Eisen van Steenhouwerij Krul in Peize heeft het allemaal inderdaad te maken met de bodemstructuur. Hij zegt: “De bodem is hier bij de aanleg flink opgehoogd met een laag van meer dan twee meter zand. In die nieuwe laag wordt nu begraven. Dat is te merken als je er een monument wilt plaatsen.” Volgens Eisen moeten de monumenten worden voorzien van een fundament van ‘ruim twee meter’. Zijn mensen boren daarvoor handmatig gaten totdat de boor in de vaste onderlaag komt. Die gaten worden met beton gevuld. “Alleen op die manier kun je garanderen dat het monument niet verzakt”, zegt hij. De vraag is nu waarom nu tientallen monumenten scheef zakken? Volgens Eisen komt dit doordat andere steenhouwers onwetend zijn of de moeite niet willen doen om dieper te boren. Volgens beheerder Edwin Helder van de begraafplaats is het probleem oplosbaar als de steenhouwers verplicht worden met betonpalen te gaan werken. Daar zou de gemeente Groningen een initiatief voor moeten nemen.

Juridische kant van de zaak
Nu er verzakte monumenten zijn (wellicht zelfs beschadigd) moeten deze hersteld worden. Daar zijn kosten aan verbonden. Wie zal die kosten gaan betalen? De eigenaren of de bouwers die het monument hebben geplaatst? Of is de gemeente Groningen aansprakelijk, omdat men ‘te zachte’ bodem aanbiedt? Mr. Catherine Bungay (CJB Advocatuur, Yde) zegt: “Een bouwer moet een product leveren dat geschikt is voor de functie. In beginsel maakt het niet uit welk materiaal hiervoor wordt gebruikt, als het materiaal maar voldoende sterk is. Als het monument verzakt, kan de plaatser aansprakelijk worden gesteld. De gemeente heeft een waarschuwingsplicht; deze moet waarschuwen voor onvoldoende fundering.” En dan de gevolgen van een té hoge waterstand. Daarover zegt zij: “Als het grondwater (te) hoog staat, kan giftig lijkvocht in het grondwater komen. Wat dat betreft zou er eigenlijk niet mogen worden begraven zonder grafkelder / betonnen bak. Het is immers waterwingebied.”

Mr. Catherine Bungay:  “Aannemer blijft verantwoordelijk”