Column Emile Koopmans, architect te Haren – december 2022

Zwart uit onzekerheid?

Architecten kleden zich graag in het zwart. Omdat het reuze gemakkelijk is. Je hoeft niet elke dag na te denken over de juiste kleur-combinatie. Een architect kleedt zich ook in het zwart, om zijn artistieke imago te tonen. Met andere kleuren is het niet zeker of hij voldoende artistiek overkomt. Zwarte kleding verschaft architecten dus zekerheid, een veilig gevoel: zwart is altijd goed. Geheel in het zwart gekleed gaan is wél saai, maar je kunt het opvrolijken met een accent in een afwijkende kleur. Zelf doe ik daarvoor vaak een kleurpotlood in de borstzak. Een potlood hoort bij een architect. En de kleur is variabel. Als Nederland voetbalt, bijvoorbeeld, draag ik een oranje potlood.

Het Groninger Museum heeft op dit moment twee tentoonstellingen die over kleur gaan. De ene toont een verzameling werken van diverse kunstenaars met kleur als thema. Knap samengesteld en een feest der herkenning. De andere tentoonstelling gaat over de bekende Italiaanse modeontwerper Gianni Versace. Hij heeft met zijn atelier een enorme hoeveelheid jurken, jassen, overhemden e.d. ontworpen. Een groot deel ervan is bewaard gebleven en wordt nu op paspoppen getoond. De variatie is fantastisch. Van eenvoudige en betaalbare ontwerpen tot prachtige extravagante jurken die uitsluitend de creatie ten doel hadden. Jurken waarin niet gelopen hoefde te worden, of die hooguit gedragen werden door vrouwen met een levensstijl die voor de meeste mensen onbereikbaar was. Ga kijken! U mag dit niet missen.

Hoewel de kleurrijke creaties van Versace het meest bekend zijn, heeft hij ook in zwart ontworpen. Er is een hele zaal vol met jurken en jassen in het zwart. Maar de accenten maken het verschil. Iedere jurk heeft een minimale toevoeging van zilver of goud glimmende stiksels, borduursels, knopen, gespen of broches. Juist deze accenten maken de jurken bijzonder en aantrekkelijk.

En dan staat er ineens een nieuw huis dat helemaal zwart is, aan de Weg voor de Jagerskampen in Haren. Een huis gevormd door platte dozen die nauwelijks van elkaar te onderscheiden zijn. De dozen smelten aan mekaar, omdat ze allemaal zwart zijn. U begrijpt al, in het licht van het voorgaande, dat ik iets mis in dit ontwerp. Het is saai. Was de architect misschien onzeker? Waar blijft de creativiteit? Zwart is prima, maar het illustreert geen enkele keuze. Ja, een keuze voor zwart, maar komt er nog wat bij?