De krant die je leest van A tot Z
Vrijdag 29 Maart, 2024

dinsdag 19 juni 2018

Nieuws:

Hoofdpijndossier ‘Haderaplein’ is ingewikkeld schaakspel: Lees hier de stand van zaken.

Door: Redactie

De gemeente wordt op dit moment gedwongen om een gevaarlijk spel te spelen als het gaat om het bouwproject op het Haderaplein. Dat is het ‘achterste gedeelte’ van het Raadhuisplein.

Als de raad vasthoudt aan de eis om aan de zuidzijde (bij de Brinkhorst) ‘een hoek’ van het gebouw af te knippen, ontstaat er waarschijnlijk een geschil met de ontwikkelaar. Maar als we dieper graven, blijkt er meer aan de hand. Het project kende een zeer lange en (naar nu blijkt) ook foute aanloop. Het gevolg is, dat de raad op 25 juni niet, zoals gepland, een besluit gaat nemen over het bestemmingsplan. Waarschijnlijk pas september zal de raad zich over het dossier buigen en het is denkbaar dat het plan ‘van tafel’ gaat. Wat speelt er?

Strategie
Het wrange is: de gemeente heeft deze situatie over zichzelf afgeroepen. De gemeente koos namelijk een strategie, die nu spanning veroorzaakt: eerst aanbesteden, dan pas bestemmingsplan aanpassen. Bovendien houdt de raad het College gewoon aan eerder gedane beloften. Haderaplein wordt nu een milde vorm van Russisch roulette. Toch blijkt steeds meer dat er nog meer rammelt aan het project. Dan gaat het vooral over ‘het proces’. In de politiek wordt gemopperd over het feit dat dit plan als het ware ‘stand alone’ wordt ontwikkeld, zonder echte samenhang met de ‘Centrumvisie’ en met ‘Parkeerbeleid’. Met name vraagt men zich in de wandelgangen af of dit project niet moet worden vastgeplakt aan het ontwikkelen van het Raadhuisplein. Verder worden met het plan 154 parkeerplaatsen opgeofferd. Dat vraagt weer om slimme parkeeroplossingen, die er nu nog niet zijn.

De feiten
In 2017 lag een ontwerpbestemmingsplan voor het Haderaplein ter inzage voor het publiek. Daarin waren alle wensen en eisen verwerkt, dacht de gemeente. Bouwhoogte, parkeren, rooilijnen. Externe adviseurs adviseerden nog aanvullend onderzoek op het gebied van ‘duurzame verstedelijking’. Daarom besloot het College de behandeling in de gemeenteraad uit te stellen. “Daar sta ik nog steeds achter”, zegt wethouder Michiel Verbeek, die het dossier onlangs overnam van wethouder Mathilde Stiekema. “En de raad was van deze keuze helemaal op de hoogte sinds juli 2017”.


Verkeerde volgorde

Het uitstel van het ‘vaststellen’ van het bestemmingsplan tot 2018 heeft nu gezorgd voor een rare situatie. Eind 2017 is al een Europese aanbesteding gedaan, waarbij de deelnemers zich hadden te houden aan het ontwerpbestemmingsplan. Pas na de aanbesteding (februari 2018) is de gemeente begonnen met de behandeling van het definitieve bestemmingsplan. Een opmerkelijke volgorde, want juist in het vaststellen van het definitieve bestemmingsplan loopt men nu een risico. Waarom toch wachten? “De twijfel was of er wel biedingen zouden komen en er lag een advies van Trip Advocaten om het ontwerpbestemmingsplan aan te vullen met een geactualiseerd DPO (Distributie Planologisch Onderzoek) en een geactualiseerde verkeersparagraaf”, zegt de wethouder. Hij is zichtbaar niet gelukkig met de huidige situatie.

Wat zijn de risico’s?
1.Kritiek van omwonenden in de eindfase. Dat is gevaarlijk, want er zit nauwelijks meer speelruimte in het ontwerp van de bouwplannen.
2.Kritiek van de raad, die Haren houdt aan een belofte die destijds door een voormalige wethouder was gedaan. Er zou een flinke ‘hoek’ van het bouwplan worden afgeknipt aan de kant van de Brinkhorst, zodat daar een soepeler looproute naar het plein zou ontstaan (zie afbeelding). Dit was in 2012 door de raad gevraagd en door wethouder Remco Kouwenhoven toegezegd. In juli 2017 wordt het ontwerpbestemmingsplan aan de raad gestuurd en gepubliceerd. Daarin staat ‘de hoek eraf’ als optie en niet als eis. Gevaarlijk, want ontwikkelaar Explorius baseert zijn aanbesteding hierop, maar kan aan deze eis nu waarschijnlijk niet voldoen.

Project in cijfers
Op het plein komt een gebouw met:
-Supermarkt Aldi met eigen parkeerplaats (slagboom, niet overdekt)
-32 appartementen met 43 eigen parkeerplaatsen
-Kleine winkels en een horecabedrijf aan het plein
-Parkeren. Door het project gaan 154 parkeerplaatsen verloren (Haren heeft er 577). Hiervoor zoekt de gemeente nog een compensatie door de parkeergarage intensiever te gaan gebruiken. Maar ook 30 minuten gratis parkeren bij Aldi kan helpen en het terugdringen van langparkeerders door het aantal abonnementen fors te verlagen voor werkers en door fietsgebruik stimuleren.
Bij dit alles is het doel dat op de drukste momenten in Haren altijd nog ongeveer 90 parkeerplaatsen (15%) leeg zijn. Een opmerkelijk hoog aantal overigens.

Hard spel?
Los van de riskante aspecten komen er in deze fase van omwonenden nog meer wensen en eisen op tafel, waardoor de gemeente nu in verlegenheid komt. “De ontwikkelaar heeft zich keurig aan de eisen gehouden en nu komen wij achteraf met aanpassingen”, zegt wethouder Verbeek. “Ik zou het begrijpen, als ze dat niet waarderen.” Volgens de wethouder zal de raad moeten bepalen of ze het spel ‘hard’ gaat spelen. Verbeek: “Als ze vasthouden aan de onhaalbare aanpassingen, voorzie ik een groot probleem. Dan verwacht ik claims van de ontwikkelaar voor gederfde winst en gemaakte kosten. Dat gaat om serieus geld en kan het project opeens verliesgevend maken voor de gemeente.” Of de wethouder’s angst voor claims terecht is, mag worden betwijfeld. Navraag door de redactie bij een gerenommeerde bouwer/ontwikkelaar leert dat claims vrijwel nooit aan de orde zijn, omdat de gemeente vooraf een document laat ondertekenen, waarin het voorbehoud wordt gemaakt dat het bestemmingsplan door de raad moet worden goedgekeurd. Dat is een ontbindende voorwaarde. Daarom heeft Explorius waarschijnlijk het woord claim niet in de mond genomen.

Eindfase
Volgens Verbeek wordt door alle betrokkenen net gedaan of het hele proces nog in de beginfase is, maar in werkelijkheid is dit de eindfase. “Er is nauwelijks ruimte voor aanpassingen. En de ruimte die er wél is hebben we in goed overleg met de ontwikkelaar gebruikt. We hebben goede afspraken gemaakt over parkeren en we zijn in goed overleg over wat kleinere aanpassingen.”

Uitstel tot na de zomer
De raad laat zich niet opjutten en wil het dossier niet meer behandelen in juni. Verbeek: “Wij hebben als college alles op alles gezet om de stukken klaar te hebben voor een extra raadscommissievergadering op 18 juni en de raadsvergadering op 25 juni. Ik weet nu dat de raad (via het presidium) heeft besloten het niet meer in juni te behandelen. Uiterst spijtig. Het werd tijd dat er een gedachtewisseling zou komen in het openbaar. Het wordt na het zomerreces. Maar de raad is de baas, dat respecteer ik. Heel vervelend voor Explorius. Vertraging kan leiden tot hogere bouwkosten.” De fracties van GL, D66 en VVD tonen zich kritisch over de gang van zaken. Sjoerd Dijs van ontwikkelaar Explorius heeft ook een mening over de ontstane situatie. Hij zegt o.a.: “Wij zijn natuurlijk niet altijd blij met deze aanpassingen, maar ook wij moeten ons aan de regels houden. Gelukkig is de procedure al een flink eind onderweg. Ik verwacht dat het allemaal wel goed komt.”

Wat vindt de ontwikkelaar ervan?
Sjoerd Dijs van Explorius te Rijssen: “Het is goed dat belanghebbenden, waaronder de omwonenden, kunnen meepraten over dit project. Daarom heeft de overheid daarover een inspraakprocedure met spelregels vastgelegd waar iedereen zich aan moet houden. Het nu voorliggende bestemmingsplan en bouwplan blijven binnen de door de raad gestelde kaders. Wanneer deze inspraak in het uiterste geval leidt tot een raadsbesluit van aanpassingen van de kaders dan zullen wij daarop ons ontwerp aanpassen. Wij zijn natuurlijk niet altijd blij met deze aanpassingen, maar ook wij moeten ons aan de regels houden. Gelukkig is de procedure al een flink eind onderweg. Ik verwacht dat het allemaal wel goed komt.”  

Op de vraag of het haalbaar is om ‘de hoek’ van het plan af te halen zegt Dijs: “Het is op de eerste plaats aan het college en de raad om daar iets van te vinden. Wij vinden het geen goed idee om ‘de hoek’ uit het plan te halen. We vinden het veel beter om een nieuwe wand te creëren op het Raadhuisplein opdat het plein aan alle kanten een wand zou hebben en daarmee als een mooi en fijn plein gaat voelen. Op de hoek naar de Brinkhorst is een functie met horeca en met veel glas in de gevel gepland, dit leidt tot hetzelfde effect, een fraaie zichtlijn naar de Brinkhorst. Wij hopen dat we snel verder kunnen werken aan onze plannen. Er is veel belangstelling voor de appartementen. Wij hebben met makelaarskantoor Verver Jet Winters afgesproken dat zij de woningen mogen gaan verkopen. Belangstellenden kunnen zich nu al bij hen daarvoor aanmelden.”

Wat vindt de politiek ervan?
Wij vroegen alle Harense fracties om hun visie. De volgende partijen stuurden op ons verzoek een reactie.

 

Groen Links, Hans Sietsma:

.

“Wij vinden het zeer onverstandig dat het bestemmingsplan pas aan de raad wordt aangeboden als de aanbesteding rond is. Dat legt onnodig druk op de vaststelling van het bestemmingsplan door de raad. Over de hoek aan Brinkhorstzijde is een glasheldere toezegging gedaan door de toenmalige wethouder Kouwenhoven. We zijn onaangenaam getroffen dat dat zich niet vertaald heeft in een eis aan de aanbieders. Het bestemmingsplan voldoet op meer punten niet aan de kaders, ook al beweert het college van wel. Dat hoeft niet erg te zijn, je mag kaders best later weer aanpassen. Maar het college had de raad daarover moeten informeren voordat de aanbesteding startte. Doordat afwijkingen nu pas duidelijk worden wordt de discussie onnodig ingewikkeld. De raad moet nu economische belangen van Explorius en financiële belangen van de gemeente zelf afwegen tegen de noodzaak vast te houden aan eerdere afspraken en eerder vastgestelde kaders. Het college moet niet willen dat de raad in die positie komt. Ik bestrijd overigens het beeld dat de raad zelf welbewust het proces op deze manier heeft ingestoken. We hebben eind 2016 gezegd dat het echt tijd wordt nu werk te maken van de aanbesteding. Maar ik ga er dan wel van uit dat het college zich houdt aan eerder afgesproken spelregels.”

D66, Marjan Bachman:

“Het is voor de projectontwikkelaar vanaf het begin duidelijk geweest dat de raad het bestemmingsplan nog moest goedkeuren. Wat wij van belang vinden is dat de gemeenteraad zorgt voor een goede ruimtelijke inpassing van een nieuwe ontwikkeling op het Raadhuisplein, los van welke ontwikkelaar dan ook. In die zin ware het wellicht beter geweest om de aanbesteding na vaststelling van het bestemmingsplan te doen, omdat je nu een beeld krijgt voorgeschoteld, terwijl het gaat om de ruimtelijke kaders. D66 heeft vanaf het begin (2012) toen de basis werd gelegd voor een bebouwing, onder andere het kader van de terugspringende rooilijn gesteld. Dat werd door de hele raad gesteund, door het college toegezegd en het totaal aan kaders is in 2016 nog eens unaniem bekrachtigd door de raad. D66 vindt dat bij de algehele beoordeling van het bestemmingsplan de effecten en de consequenties m.b.t. de verkeersdruk en het parkeren evenzeer belangrijk zijn. Het kan niet zo zijn dat die aspecten los gezien worden van de ruimtelijke inpassing van een gebouw. Er is altijd aangestuurd op een integrale afweging.”

VVD, Ietje Jacobs:


“Wij menen dat het College bewust een risico heeft genomen om te laten aanbesteden op een ‘onvoltooid bestemmingsplan’. Dan neemt het College het risico dat de raad het voorgelegde bestemmingsplan niet goedkeurt. In dat proces zitten we nu. Wat ons betreft zijn de kaders helder en willen we daar aan vasthouden. Een blinde muur waardoor het zicht vanuit de Brinkhorst op het Raadhuisplein wordt belemmerd is wat ons betreft geen optie. Wij vinden dat de gevolgen voor het verkeer in het bestemmingsplan onvoldoende aandacht hebben gekregen, verkeersdrukte wordt benoemd maar er worden geen oplossingen aangedragen. Over het algemeen zijn we benieuwd hoe het proces zal gaan lopen, voorlopig maken wij onze grote zorgen, keer op keer worden de bezwaren vanuit de raad door de wethouder ter zijde geschoven.”

 

Commentaar

Wat een toestand! Na acht jaar praten, tekenen en rekenen ligt er eindelijk een bouwplan en is de grond lucratief verkocht aan een ontwikkelaar. En nu blijkt er opeens weer veel kritiek. Van omwonenden, die zich miskend voelen en het allemaal te groot vinden. Ook zou er niet goed zijn nagedacht over de gevolgen voor verkeer en parkeren. De raad heeft er nu ook een raar gevoel bij. Dit gaat de gemeente geld kosten, dus de winst op de grond zal verdampen. Als de raad dit straks laat gebeuren blijft er niets over van de harde eis dat er op het plein flink verdiend zou moeten worden (voor de financiering van het gemeentehuis in 2010 (11 miljoen) was een opbrengst op het plein van 6 miljoen ingecalculeerd). Als de raad dit laat gebeuren kun je je afvragen of die winst hen nog wel zoveel kan schelen nu Haren opgaat in Groningen. Voor wie verdien je eigenlijk geld na de fusie? Voor Groningen? En moeten we dan Haren opzadelen met een bouwplan dat ook nog omstreden is? Je kunt je ook afvragen of de ‘winst’ wel echte winst is. Een wakkere buurman zei dat het nieuwe plan 150.000 per jaar parkeerinkomsten kost. Niets doen levert dus ook geld op.

In deze slangenkuil zie ik weer het bewijs van twee beweringen: (1) Als je te lang blijft praten breng je weinig tot stand. (2) Politiek gaat zelden over één concreet onderwerp, omdat er altijd belangen spelen achter het pleisterwerk. Ik zie het er nog van komen dat Haren het hele plan in de prullenmand werpt en weer opnieuw begint. De raad staat dus voor een kostbare beslissing. Maar ook voor een principiële. Als ik wethouder was zou ik mezelf in deze fase de volgende vragen stellen:

1.Heeft het Haderaplein bebouwing nodig om het Raadhuisplein aangenamer en gezelliger te maken en is dat je doel? Of gaat het puur om het geld?
2.Als je het om het plein gaat, dan zou je een ander plan voorstellen. Minder groot, minder wonen, gericht op het (winkelend) publiek. Opbrengst is secundair belang.
3.Gaat het je puur om de opbrengst, overtuig dan de mensen waarom die opbrengst zo belangrijk is en….pak door! Als het eerste je is gelukt, oogst je met het tweede applaus.

Het ingewikkelde in het huidige plan zijn de verschillende verwachtingspatronen:
a.Het publiek beoordeelt het plan primair op: Is het ‘mooi en doelmatig’ ?
b.Het college beoordeelt het plan primair op: Levert het genoeg op? Heeft nog te maken met bouw van het nieuwe raadhuis in 2010.

De kans dat je het met zulke verschillende uitgangspunten met elkaar eens wordt, is klein. Hierover is in het begin klaarblijkelijk niet genoeg over gecommuniceerd!

De redactie.

Geen reacties

Wilt u reageren?




Wij plaatsen alleen inhoudelijke reacties. Reacties met voornamelijk slogans en kreten worden niet gepubliceerd.


Poll - uw mening telt

Oud worden ervaar ik als een last.

Ga naar het Poll archief