Jaap Pool leidt VAR’s op

Jaap Pool uit Glimmen was ooit assistent-scheidsrechter voetbal (‘grensrechter’) op het hoogste niveau. Rond de eeuwwisseling vlagde hij eredivisie, het WK in Zuid-Korea en topwedstrijden in de Champions League. Onvergetelijke ervaringen, die nu een vervolg hebben gekregen bij de KNVB.

Onlangs werd Pool gevraagd voor een mooie parttime job: hij leidt scheidsrechters op om VAR of AVAR (assistent) te worden. Hij is tevens kwaliteitsbewaker en schuift aan in Zeist tijdens wedstrijden om de VAR te observeren en later de wedstrijd te evalueren. Wie kan ons beter een inkijkje in die wereld geven dan deze Glimmenaar?

Wat is VAR?
De Video Assistant Referee (VAR) is een scheidsrechter die, buiten het veld, de arbitrage kan ondersteunen in het nemen van beslissingen tijdens de wedstrijd. Dit doet hij met behulp van beelden van de aanwezige camera’s in het stadion.

Ingrijpen
Aan alles merk je dat Pool zelf wedstrijden heeft geleid, waar volle stadions hun ongenoegen aan hem lieten blijken en waar hij de grootste vedetten met één armgebaar kon sturen. Hij weet waar hij over praat. Het leiden van wedstrijden op dit niveau is topsport, zowel fysiek als mentaal. Pool vindt de komst van de VAR-technologie een grote stap voorwaarts, omdat foute beslissingen tot een minimum worden beperkt. Er rust dus een zware verantwoordelijkheid op de VAR, die kan ingrijpen in de meest hectische momenten van de strijd. En die altijd weet dat miljoenen mensen met hem meekijken. Van de VAR hangt veel af en daarom worden er hoge eisen aan gesteld.

Druk hoog
“Het kan inderdaad heel spannend zijn in de VAR-ruimte”, zegt Pool. “De operator zorgt dat de beelden van ongeveer zes camera’s direct beschikbaar komen als zich een VAR-moment voordoet. De VAR vraagt om die beelden en bekijkt ze soms al terwijl het spel doorgaat. Op dat moment neemt de assistent het kijken over. Dat samenspel is essentieel. Daar komt bij dat er voortdurend radiocontact is met de arbiters in het veld. In die situaties komt het aan op communicatie. Duidelijk zijn, nooit te veel woorden gebruiken, maar ook niet te weinig. De druk is groot want een beslissend doelpunt wordt uiteindelijk toegekend of afgekeurd op advies van de VAR.”

Examen
De opleiding tot VAR duurt twee jaar, waarbij men begint met een reader vol theorie. Daarna komen er sessies waarbij men video’s met spelsituaties bekijkt, eerst eenvoudig maar later complex. Uiteindelijk is er een praktijkexamen waarbij de VAR tijdens een jeugdtoernooi in Uitgeest mag laten zien wat hij kan. Bij het veld staat een mobiele VAR-ruimte met alle apparatuur en wordt de werkelijkheid dus precies nagebootst. Volgens Jaap Pool zijn er genoeg VAR’s in ons land en daarom worden er per jaar maar een handvol opgeleid.

Volgens de Glimmenaar is er nog heel wat innovatie te verwachten in de wereld van de VAR. Hij zegt: “De techniek van camera’s wordt steeds beter, daarmee gaan we nog stappen maken.”