Rubriek Old Go (Historische Vereniging Haren) april 2023

De ‘kloes’ van klooster Yesse en meer….

Op de website www.groninganus.wowrdpress.com (van Harry Perton) stond een tijd geleden (2012) een afbeelding van het gebied rond Essen met de aanduiding ‘kloes’ ten oosten van de huidige buurtschap. Het bleek dat hij zich langere tijd had afgevraagd wat een kloes zou zijn, totdat hij een deskundige raadpleegde, Rudolf Ebeling, naamkundige van de RUG. Hij kon helpen: kloes betekent kluis oftewel het onderkomen van een kluizenaar. Een intrigerende vondst, een kluizenaar nabij een vrouwenklooster. Zou het een man zijn die graag monnik had willen worden? Zou het een vrouw zijn die toch verlangde naar een meer geïsoleerd leven dan de zusters leidden? Of zich niet wilde conformeren aan een georganiseerd kloosterleven? Hein Bloemink gebruikte het gegeven in zijn boek ‘Verborgen erfenis van klooster Yesse.’
Kluizenaars waren zeker gelovigen, vaak ook wijze raadgevers aan mensen met geloofs- of misschien persoonlijke problemen. We zullen dat voor deze specifieke plek nooit weten, fantaseren is des te leuker.
Ook bij het Hareholt waarvan verondersteld wordt dat het nabij de huidige villa Gelria aan de Hereweg lag, was ooit een kluis. Hiervan is wel iets meer bekend, alleen deze hoorde niet bij het klooster in Essen. Bijzonderheid is dat zelfs de paus in de 15e eeuw betrokken is geweest bij deze kluis. Ook bij de Martinikerk was een kluis, de kluizenares aldaar zou de Arm van Johannes de Doper bewaard hebben, maar haar mond voorbij gepraat hebben. Hoe dit verhaal verder gaat is te lezen in het boek van Bart Flikkema (‘De Arm van Johannes de Doper’). Nieuwsgierig geworden door dit verhaal? Bezoek dan de Kloosterlezing op 25 april 2023 in Haren.

Annemiek Bos namens de historische vereniging Old Go