Shermantank zit nog in de grond, wat nu? Update: with translation!

For international readers (from Canada f.e.): there is a brief translation underneath this article!

Opmerkelijk! Kort na de bevrijding in mei 1945 zakte een Canadese Sherman-tank van 32.000 kilogram weg in de drassige veengrond aan de Reigerlaan te Paterswolde aan de rand van het Paterswoldsemeer. Compleet met inhoud verzwolgen en waarschijnlijk door de veengrond vrij goed geconserveerd. De tank zit nog steeds in de bodem en vormt een uniek stukje geschiedenis, een tastbare herinnering aan de Canadese bevrijders. Onaangeroerd sinds die dagen waarin Haren en Groningen werden bevrijd.

Het incident was wel bekend bij de directe buren, maar de Harenaars Sietze Dunning (1949) en Wiebe Westra (1937) hebben de gebeurtenissen diepgaand onderzocht. Ze zijn op de plaats waar de tank ligt gaan praten met buurtbewoners en met nazaten van mensen die in 1945 getuige waren. “We bedanken bijzonder de familie de Boer, Robert Barth, Rogier Slopsema en Dik Klein Wassing voor hun informatie”, zegt Dunning. De koper van het perceel zegt niet te hebben geweten wat er onder de grond lag. Hij zegt: “Pas na de koop kwam een buurman naar me toe met de vraag of we wisten dat we net een tank hadden gekocht, haha.”

Wybe Westra en Sietze Dunning

Reconstructie
De Harenaars reconstrueerden hoe de tank destijds in twee dagen in de bodem zonk. In de dagen na de bevrijding wilde buurtbewoner Knaap zijn motorbootje weer eens uitproberen na vijf jaar bezetting. Hij trof Canadese bevrijders, die hun Sherman-tanks hadden geparkeerd bij Café Nijdam aan de Hoofdweg. Het grootste deel van de tanks stond op luchthaven Eelde (koosnaam: Camp Finito). Of de heren hem aan brandstof konden helpen. Die waren hulpvaardig en in ruil voor een fles jenever zouden ze wel even met een tank langskomen om wat benzine over te hevelen. Daarbij rekenden zij buiten de drassige grond. Toen ze de tank aan de Reigerlaan parkeerden begon deze langzaam in de grond weg te zakken. In paniek werd een tweede tank opgetrommeld, maar toen deze begon te trekken zakte ook die weg. Ten slotte heeft een derde tank vanaf de Groningerweg redding gebracht met een stalen kabel van 300 meter lang. Echter, één tank was toen al in de bodem verdwenen! Reddeloos verloren.

Locatie
Het is niet bekend wat de consequenties waren voor de soldaten, want er was tenslotte een kostbare tank letterlijk verdwenen. Wellicht viel het niet op in een tijd waarin veel materieel werd vernield in de strijd om Groningen. Feit is dat de tank mét inhoud onbedoeld een monument van die tijd is geworden. Recent is de grond verkocht en de nieuwe eigenaar heeft bodemonderzoek laten doen. Hierdoor is de exacte locatie van de tank nu bekend. Het gevaarte ligt waarschijnlijk op een diepte van vijf meter, omdat de grondlaag daar steviger is (zand).

Dilemma’s
De handelswaarde van een originele tank uit de oorlog zou tussen de 200.000 en 300.000 euro liggen. De nieuwe eigenaar heeft dus een bodemschat in zijn tuin. Vraag is: tot welke diepte is men eigenaar van grond? Daarin stelt het Burgerlijk Wetboek gerust, want in principe is men eigenaar van de grond inclusief onderliggende aardlagen. Artikel 20 boek 5 zegt o.a.: “De eigendom van de grond omvat, voor zover de wet niet anders bepaalt: a. de bovengrond; b. de daaronder zich bevindende aardlagen” En dan is daar de vraag hoe je dit kolos kunt bergen, want de bodem langs het Paterswoldsemeer is nog steeds zacht. Jurken Hoogstra van bergingsbedrijf Mammoet zegt dat er mogelijkheden zijn om de tank omhoog te krijgen. Ten slotte is er de vraag of de tank geladen was met munitie en derhalve een gevaar is voor de omwonenden? De eigenaar van het perceel is laconiek: “We laten hem maar gewoon liggen, we hebben het eerst druk met de nieuwbouw van het huis. Maar ik sluit niet uit dat ik later nog eens ga graven”, zegt hij.

TRANSLATION
Swallowed Canadian Sherman-tank (1945)
A remarkable story! In may 1945 a Candian Sherman-tank (32.000 kg) sank in the muddy surface of the Reigerlaan at Paterswolde near Groningen. Swallowed up and until now in a probably pretty good condition. A piece of history as a memory of Canadian liberators of Haren, Paterswolde and Groningen. The incident was known by some locals but Sietze Dunning (1949) ans Wybe Westra (1937) from Haren investigated the story and contacted witnesses and other people who confirm the story. De buyer of the ground, this year, says: “After bying this old house a neighbour came to ask me if I knew that I just bought a tank, haha.”
The two gentlemen from Haren made a reconstruction of the events in those times. About how the tank sank in about one or two days. The story is that one of the people who lived there during the war was so happy after liberation that he wanted to restart a little motorsloop to go out on the lake. He met Canadian soldiers at Café Nijdam and asked if they wanted to deliver him the fuel. The soldiers agreed and asked 1 bottle of Jenever in return: deal! They drove their Sherman-tank to the Reigerlaan, but they didn’t know how muddy the grounds there were (and still are). They parked the tank beside the road and suddenly saw it starting to sink. In blind panic they asked for help from their collegues, but it was not possible to save the vehicle. Lost!
It is still not known if the soldiers were punished because of their unthinking actions. It was however a serious matter, because they lost a valuable vehicle, owned by the army that times. Maybe though nobody cared, because of much more losses during the liberation of the Netherlands. Fact is that the Sherman-tank with everything inside sank and now could be a very interesting ‘museum’ underground. The buyer of the house initiated a simple investigation of the surface, that learned that there ‘might be something big’ in the ground. Now he needs to initiate further investigation with radar, that is planned in january 2017.
Sietze Dunning and Wybe Westra think that the tank is still at a depth of not more than 18 feet in the ground, because at this depth there would be a more steady surface of sand. A Sherman-tank could have the value of about 200.000 euro’s or more. At this moment someone already called to offer 80.000 euro, nervermind in what state the tank will be lifted. The question now is who will be the owner of the Sherman-tank? The law says that the man who bought the ground is owner of surface and everything underneath. Some people mean that the town of Tynaarlo will be owner. Than there is the problem of raising and securing the vehicle in this muddy area. Jurjen Hoogstra, expert of the Mammoet company says that he sees a possibillity to fix this job. And last but not least there is the question of ammunition, that might be inside the tank.
The brandnew owner of the ground says laconically: “We let it the way it is now, at first I want to build my new home here. But I think one day I will start to dig.”