Column Heiko Jan Mein, fysisch chemicus in Haren (augustus)

Legionella

Deze zomer zijn er relatief veel mensen met COVID-19-achtige klachten, zoals hoge koorts of ernstige longontsteking, die echter niet besmet blijken te zijn met het corona-virus. Na een bloed- of urineonderzoek worden bij deze mensen antistoffen aangetroffen tegen de legionella-(pneumophila)-bacterie. Deze bacterie kan na een kleine week incubatietijd ernstige schade toebrengen aan je longblaasjes en immuunsysteem, met zelfs kans op een fatale afloop. Besmetting gebeurt meestal door ingeademde waternevels of luchtstromen van water-installaties en aircosystemen, waarin zich legionella-bacteriën bevinden. Deze bacteriën nestelen zich graag in kalk- of vuilresten van leidingen en installaties. Zonder reiniging kunnen er snel hele kolonies ontstaan en zorgen voor besmetting. Veel zomerverblijven zijn door de corona-crisis langere tijd niet gebruikt, waardoor douches, kranen, boilers of airco’s besmettingsbronnen kunnen vormen. Ook na thuiskomst van de vakantie, als er voor het eerst weer een kraan of douche wordt gebruikt, kan besmetting optreden. Het is daarom belangrijk water- of luchtvoorzieningen goed te reinigen met water of stoom boven de 65 graden. Ook kun je speciale filters tegen legionella-bacteriën aanbrengen of bacterie-werend materiaal (zoals koper) gebruiken. Tevens zijn er legionella-zelftesten. Mensen die toch besmet zijn en ziek worden, moeten snel worden behandeld met antibiotica.
Inmiddels is er wetgeving, die recreatieparken, zwembaden en vergelijkbare instellingen, verplicht stelt te zorgen voor legionella-vrije installaties. Zelf kranen ook nog met heet water doorspoelen in een vakantieverblijf blijft verstandig. Na de vakantie moet je dat zeker doen in je eigen huis.
De legionella-regelgeving is ontstaan na een aantal incidenten. In 1976 werden 221 veteranen in de Verenigde-Staten ernstig ziek na een legionella-besmetting, waarvan er 34 overleden. Dit leidde tot de naam ‘veteranenziekte’. In Nederland raakten in 1999 zo’n 250 mensen besmet (waarvan er 32 overleden) na een bezoek aan de West-Friese Flora in Bovenkarspel. Jaarlijks worden in ons land 500 besmettingen geregistreerd, maar momenteel ruim 90 per maand. Het zorgvuldig schoonhouden van water- en airco-installaties, zoals de legionellawetgeving voorschrijft, is daarom in deze ‘corona-tijd’ extra belangrijk.