Ties overwon verslaving na roerige jeugdjaren in Haren

Ties uit Haren overwon zijn blowverslaving. Hij zegt: Schaam je niet. Verzwijg niets en práát over je problemen. Dit verhaal over Ties (1989) neemt de lezer mee langs ruzie, wanhoop, verslaving, kleine criminaliteit en zelfs geweld. Allemaal in Haren. Gelukkig heeft het verhaal een happy-end. Ties woont nu in de stad en heeft weer een doel in zijn leven.

Ties: “Ik vertel dit aan je, omdat openheid het begin is van de oplossing van veel problemen. Zwijgen is geen optie. Schaamte ook niet, want het kan écht iedereen overkomen. En tegen bezorgde ouders zou ik willen zeggen: sluit je ogen niet en praat met je kind over je vermoedens of je onzekerheid. Of ga eens met leerkrachten of voetbaltrainers praten.” Hij start dit najaar met de studie Ervaringsdeskundige in de Zorg aan de Hanzehogeschool en hoopt daarna op een betaalde baan in de hulpverlening. “Ik heb weer perspectief”, zegt hij.

Ties in het kort
Hij is de jongste van drie broers in een stabiel gezin in Haren. Zijn eerste tegenslag: hij bleef zitten in groep 6 (Peter Petersenschool), terwijl zijn vriendengroepje ‘verder kon’. In groep 8 blowde hij voor het eerst. In de brugklas (AOC Terra, Eelde) voelde hij zich aangetrokken tot blowende medeleerlingen en blowde meerdere keren per week. In die periode begon hij te stelen op school en in winkels. Conflicten met leerkrachten en met zijn ouders. Het blowen werd een verslaving, hij wist de dealers prima te vinden. Toen hij 16 jaar was meldde hij zich bij Verslavingszorg Noord-Nederland (VNN) voor een ambulante behandeling van twee jaar. Daarna begon hij weer te blowen en raakte hij het stuur op zijn leven kwijt, terwijl zijn vrienden van toen stopten met blowen en gingen studeren. Voor Ties geen diefstallen meer, maar wél depressieve gedachten, conflicten, agressie en hij was zelfs aanstichter van een massale vechtpartij bij het jeugdhonk Glimmen (2008) met een veroordeling tot gevolg. Eind 2015 was hij de stress der doelloosheid beu en besloot per direct te stoppen met blowen en opnieuw hulp te zoeken (opname VNN). Het eind van de tunnel kwam toen in zicht.

Wie ben ik?
Ties: “De rode draad in mijn leven is de vraag: wie ben ik, wat kan ik en wat wil ik met mijn leven? Ik had geen idee en dat maakte me kwetsbaar. Wie ik precies ben weet ik nu trouwens nog steeds niet, maar ik weet wel wat mijn kracht is. En daardoor weet ik nu ook wat ik met mijn leven wil. Dat is heel belangrijk voor me.” Over groepsdruk: “Op school ging ik proberen de lolbroek uit te hangen. Ik zette andere mensen voor schut, zodat ik zelf geen slachtoffer werd. Ik wilde populair zijn om erbij te horen.” Dit verlangen zorgde er uiteindelijk voor dat Ties grenzen ging oprekken. Vrienden van zijn oudere broer gaven hem wiet voor zijn eerste blow toen hij in groep 8 zat. “Dat was alleen maar leuk, zo’n lachkick, ik zag er geen kwaad in”, zegt hij.

Stoer gedrag
Eenmaal op AOC Terra gingen de remmen los. Ties zocht aansluiting bij (alweer) een groep: de blowers. “Ik vond blowen fijn, het dempte allerlei gevoelens”, zegt hij. “Het werd daarna steeds normaler om te blowen voordat de voetbaltraining (Be Quick) begon of erna. Het leek onschuldig, maar het remt je geestelijke ontwikkeling weet ik nu. Misschien kwam het daardoor, dat ik me liet verleiden tot stoer gedrag en ging stelen in winkels en op school. Bij de C1000 aan het Raadhuisplein was dat gemakkelijk. Vol adrenaline (het was best spannend) kwam ik met zakken vol sigaretten naar buiten. Dat werd een gewoonte. Het werd steeds erger, maar we werden nooit betrapt. Toen ik 15 jaar was ging het mis. Mijn ouders vonden op zolder gestolen spul en toen waren ze woedend. Hun verdriet maakte diepe indruk op mij.”

Bij het oude gemeentehuis kwamen de dealers….

Dealers
Het stelen was toen voorbij, maar de verslaving niet. Hoe kwamen de minderjarigen in Haren aan wiet? Ties: “Eerst gingen we bij de coffeeshops in de Steentilstraat voor de deur staan om oudere jongens te vragen of ze wiet voor ons wilden kopen. Dat lukte meestal wel. Later kwamen we in contact met dealers, die je gewoon kon opbellen. Dan kwamen ze het brengen. Meestal spraken we met ze af achter het oude gemeentehuis in Haren. Dan reed de dealer voor en stapte ik als veertienjarige jongen bij zo’n wildvreemde vent in. Hij maakte dan een rondje langs de Molenweg en stopte om af te rekenen. Dan stapte ik weer uit. Zo ging dat. De prijs was 5 euro per gram.”

Vernielingen
In de vreemde roes van die periode (2002-2005) maakten Ties en zijn vriendengroep zich in Haren schuldig aan vernielingen. Straatmeubilair, fietsen, autospiegels, ze gingen voor de bijl. Ties: “Natuurlijk werden we aangesproken door de buurtagenten, in die tijd Peter-Jack Hiddema en Anja Veltman. En de gemeente vroeg ons wat we nou precies wilden. We zeiden maar wat. Dat we ons verveelden omdat er in Haren niks te doen was. Maar dat interesseerde ons helemaal niet. We hingen achter de Bamshorn, bij het gemeentehuis of we braken in bij noodlokalen van het Maartenscollege. We hadden overal onze plekjes.”

Helpen
Ondanks dit duistere bestaan wist Ties zijn Vmbo-TL opleiding af te ronden. Ties: “Het ging te gemakkelijk, ik kwam ermee weg, zoals altijd. Dat is achteraf jammer. Ik leerde niet om me ergens écht voor in te spannen. En mijn gedrag werd niet afgestraft. Als er conflicten op school waren gingen mijn ouders het wel oplossen. Ik snap dat heel goed, maar ik denk ook wel eens: soms kun je beter helpen door een keer juist niet te helpen. Dan stoot je je hoofd maar eens flink, daar leer je van.”

“Ik stop ermee”
De doelloosheid uitte zich bij Ties ook in agressie, ruzies, ook met zijn ouders. In 2008 ontaardde het in een massale vechtpartij bij het jeugdhonk in Glimmen, waarbij zelfs ouders uit dat dorp werden mishandeld. Hij werd opgepakt, zat drie dagen vast en werd veroordeeld tot een agressiereductie-training. Hij zocht wanhopig naar nieuwe doelen, praatte met psychologen, begon opleidingen en maakte ze niet af, maar rondde wél de MBO Sport en Bewegen met succes af. Hij bleef blowen en begon zich af te vragen of hij nog wel wilde leven. Als door een wonder vond hij in 2015 opeens de moed om te stoppen. “Ik stond op het punt om ‘s avonds laat wiet te gaan halen en dacht: ik doe het niet. Ik stop ermee.” Hij heeft een indringend gesprek met zijn ouders gehad en meldde zich 4 januari 2016 voor opname in de VNN-kliniek in Leeuwarden. Daar hield hij het minder dan een week uit, maar bleef koersvast. Met een ambulante behandeling kwam hij eindelijk van zijn verslaving af.

Moraal van het verhaal
Ties: “Het is me nu duidelijk geworden, dat ik als ervaringsdeskundige iets kan betekenen voor jongeren in problemen. Ik werk in Beijum en weet hoe ze zich voelen. Zij vertrouwen me. Ik kan inschatten waar ze gevoelig voor zijn, want ik maakte het zelf mee.” Voor VNN werkt Ties mee aan presentaties over verslaving en hij start straks met een opleiding om hier zijn werk van te kunnen maken. Moraal van het verhaal is volgens hem dat iedereen dit kan overkomen (en dat ouders zich niet direct schuldig moeten voelen). Maar ook dat de vraag ‘wie ben ik, wat wil ik’ ontwrichtend kan werken. In de wanhoop die daarop volgt, kan iemand volledig ontsporen.