Molukse bezetter blijft hopen op RMS

Molukse gijzelnemer 1977 over RMS-ideaal:
Na dertig jaar brandt het vlammetje nog steeds

We ontmoetten een van de Molukse kapers op straat in Groningen. Hij laat zijn hondje uit en staat ons graag even te woord over 1977.

Tussen 23 mei en 11 juni 1977 was Nederland in de greep van de Molukse gijzelingsacties. In Bovensmilde werd een school met kinderen en leerkrachten in gijzeling genomen en bij Glimmen werd trein 747 Assen-Groningen overvallen. Doordat de trein als het ware in de achtertuin van Haren stond, hebben veel Harenaars de gebeurtenissen intens beleefd en waren ook Harense politiemensen erbij betrokken.In het ochtendgloren van zaterdag 11 juni 1977, tegen vijf uur, lagen de inwoners van Groningen, Haren en Glimmen te trillen in hun bed. Vlak over de nokken van hun daken scheerden straaljagers op weg om verwarring te zaaien boven de trein die nabij de Glimmense golfclub stond. Met geopende nabranders veroorzaakten zij zon ongelofelijk lawaai, dat vrijwel iedereen zich als verlamd liet vallen. Intussen waren mariniers schietend hun aanval begonnen en bevrijdden de trein. Zes Molukse kapers sneuvelden, een gegijzeld meisje ook. Tegelijk werd ook de school in Bovensmilde overvallen door mariniers. De gijzelnemers konden geen kant op en hebben zich zonder tegenstand laten arresteren. Een van hen was Gustaaf Tehupering (1953).

Acties

Gustaaf Tehupering woont in Groningen-Zuid. Samen met zijn Molukse vrienden hield hij het land in de greep van de angst. De acties waren ervoor bedoeld om de Nederlandse regering ertoe te dwingen een vrije Molukse Republiek (RMS) mogelijk te maken. Daartoe zou men de contacten met de voormalige kolonie Indonesie moeten aanwenden. Toen Nederland in 1951 de Molukse militairen die voor Nederland hadden gevochten tegen de Indonesische revolutie terugtrok en tijdelijk naar Nederland haalde in afwachting van wat men een vrije republiek noemde, vloeide daar volgens de Molukkers de plicht uit voort om zich ook voor die republiek in te zetten. De Nederlandse regering deed dat evenwel niet, wilde zijn vriendschap met Indonesie niet in de waagschaal stellen. De Molukkers moesten in ons land blijven en werden in barakken ondergebracht. De Molukse terreur-acties moesten Nederland op hun plichten wijzen, maar nadat in 1978 de laatste gijzelingsdode in Assen was gevallen, was de RMS nog steeds geen feit.

Ons ideaal was toen als een enorme vlam, zegt schoolbezetter Gustaaf. Mijn ouders hebben tot op hun sterfbed gehoopt dat de eigen republiek er ooit zou komen. Wij hebben er met onze acties alles aan gedaan, maar zonder effect. We zijn nu dertig jaar verder, het ideaal staat nu bij mij op een laag pitje, maar het vlammetje brandt nog steeds. Ik ben inmiddels getrouwd met de toenmalige vriendin van een van de omgekomen jongens in de trein, we hebben kinderen. Natuurlijk wordt het steeds moeilijker om ooit terug te gaan. Ik blijf hopen. En zelfs bij mijn kinderen merk ik nog zulke gevoelens. Helaas is er veel veranderd. Ik heb me jaren geleden nog ingezet om geld in te zamelen voor de Molukken, waar nu een godsdienststrijd is. Maar al dat geld is niet aangekomen op de plaats van bestemming, zelfs onze eigen mensen kun je daar nu niet vertrouwen. De gelederen zijn niet gesloten, zoals vroeger. Daarom is het nu heel moeilijk om iets voor de RMS te kunnen betekenen.
Herkend

Gustaaf wordt op straat, als hij zijn hondje uitlaat, vaak herkend als een van de schoolbezetters. Ik vind dat niet erg, ik sta iedereen te woord, geen probleem. Maar er zijn nog steeds emoties als ik denk aan mijn vrienden die daar in die trein zijn kapotgeschoten. Ik heb toch ook gevoel? In de school sloot Gustaaf vriendschap met een klein meisje, dat tijdens de actie niet van zijn zijde week. Ze volgde me overal, het was heel bijzonder. Na de actie heb ik nooit meer contact met haar gehad, dat wilden haar ouders niet hebben.

Van heilig vuur tot waakvlam

Conclusie van deze ontmoeting is, dat het ideaal waar in 1970, 1975, 1977 en 1978 mensen voor sneuvelden, nu nog slechts valt te omschrijven als een waakvlammetje. Maar gedoofd is het volgens Gustaaf nog niet.