Preek in 350 woorden (2024)

Op verzoek van Haren de Krant hebben de pastoor en predikanten van kerken in Haren weer een speciale lezerspreek geschreven die je helpt bij het bezinnen aan het eind van het jaar.

Door Arjen Jellema, pastoor van de Hildegard Parochie te Haren

Van advent naar kerst en verder….
Als ik aan kerst denk, dan merk ik dat er allemaal gedachten door mijn hoofd beginnen te zweven. Herinneringen aan mensen en mooie momenten die in de kersttijd hebben plaatsgevonden, samen-zijn met familie en vrienden, een kerstmarkt rond de Dom van een oude keizersstad, de kerstnachtmis, de kamer met kerstboom en vooral kerststal. Herinneringen rond warmte, gezelligheid en verbondenheid.
Ook komen flarden van teksten in gedachten. Van het plechtige en indringende adventsgezang Rorate Caeli ( “Dauwt, hemelen, uit den hoge; en wolken, regent de Gerechte”, op basis van teksten van Jesaia.) naar de Kerstnachtmis, waarin wordt voorgelezen hoe Lukas vertelt over de engelen die zingen bij de aankondiging aan de herders: ‘Eer aan God in den hoge en op aarde vrede onder de mensen die hij liefheeft.’
Misschien zijn deze woorden meer dan ooit ingewikkeld om te horen. Het smekende gebed van Jesaia om verandering, om vergeving en vernieuwing. Met als antwoord in de laatste strofe die toezegging van God: “Ik zal u verlossen; wil niet vrezen. Ik ben immers de Heer, uw God, uw verlosser. En daarna zingen de engelen in de kerstnacht het uit: Vrede op aarde!!!
Kerst vieren in 2024 temidden van een wereld verscheurd door oorlog en lijden. Vooral in Oekraine en rond het Heilig Land, waar bombardementen en beschietingen maar doorgaan en ontelbare onschuldige doden vallen onder de burgerbevolking. Vooral onder de kinderen, las ik. Daarbij vieren we de geboorte van een Kind en dan zingen de engelen over vrede. Het voelt zo als een tegenstelling. Het lijden van de mensen, onder de kracht van de veranderende natuur, onder het elkaar uitsluiten overal, zorgen over politiek en haar leiders wereldwijd, de wreedheid in de wereld… en dan ons kerstfeest met vieringen, boom, stal en warmte… Kan dat, kerst vieren in zo’n tijd?
Maar… Kerst mogen we vieren, kerst moeten we vieren. Want de boodschap van kerst is verre van onschuldig en zoet. Bij alle zorg en lijden in de wereld, staat Hij aan onze kant, Hij die onze broeder is geworden. Het kind van Bethlehem, geboren in de stal op het stro om alle aspecten van ons leven te delen. Hij roept ons op, om te werken aan vrede wereldwijd, om de onderlinge verbondenheid waar dat mee begint, ook in het klein.
Zo wens ik U, mede namens collega pastor Myriam Oosting, een zalig kerstfeest en gezegend en vredevol 2025.
—————

Door Michiel Pronk, predikant in de Gorechtkerk te Haren

Pas sprak een vriend mij aan en zei: ‘Ik overweeg in de Bijbel te gaan lezen.’ Dat terwijl hij niet met de kerk of het geloof is opgegroeid. Als reden noemde hij het wereldgebeuren; het boezemde hem angst in. Daar kan ik wel in meevoelen, want er zijn veel dingen, wereldwijd en in ons land, waar je je zorgen over kunt maken.

Bij die opmerking van die vriend dacht ik wel: het maakt wel uit waar je in de Bijbel gaat lezen… De eerste twee hoofdstukken zijn prachtig. Verteld wordt hoe God de aarde maakte: landen, zeeën, dieren en mensen. Alles krijgt zijn juiste plek en plaats. Het is een paradijs om in te leven. Al heel snel krijgt het verhaal een wending en gaan mensen de fout in. De eerste broedermoord vindt plaats. Kaïn is jaloers op zijn broer Abel en slaat hem zijn hersens in. Tja, om over dat soort zaken te lezen kun je net zo goed het nieuws checken…

Toch denk ik dat het goed is om de Bijbel erbij te pakken, want het boek bevat meer dan dit. Het gaat ook over hoe God betrokken is op de wereld als een macht ten goede en dat wij ondanks alles hoopvol kunnen blijven. Het kerstverhaal over de geboorte van Jezus herinnert daaraan. Jezus was een mens naar Gods hart en deelde in wat hij zei en deed Gods droom voor de wereld, als een plaats waar vrede is, ieder tot zijn recht komt en niemand over het hoofd wordt gezien.

Dat verhaal hebben wij wel nodig in onze tijd, als een inspiratiebron om iets van Gods droom werkelijkheid te laten worden. Dat kunnen wij doen door ons inzetten voor een samenleving waarin, hoe je situatie ook is, iedereen meetelt. Door een ander de hand te reiken als er breuken en barsten in relaties zijn ontstaan.

Daarom blijf ik in de Bijbel lezen. Het moedigt aan om te bouwen aan een andere wereld. Het houdt de hoop levend dat er een aarde mogelijk is die je niet bang maakt.

Door Sjaak de Boer, predikant van de Ontmoetingskerk te Haren

Een gouwe ouwe voor het nieuwe jaar

Komend jaar is het 60 jaar geleden dat The Byrds een wereldhit hadden met het nummer “Turn, turn, turn”:
“To every thing there is a season, and a time to every purpose under the heaven:…”

En dan volgen ze: een tijd om te baren en een tijd om te sterven, een tijd om te planten en een tijd om te rooien, om te doden en om te helen, om af te breken en om op te bouwen, enzovoort.
Het nummer is een letterlijk citaat van een tekst in de Bijbel. Te vinden in het boek Prediker, hoofdstuk 3.

Prediker was een man die met alle energie die hij had zocht naar wijsheid. Want, schrijft hij, “Ik wilde alles wat onder de hemel gebeurt doorgronden.”
Maar, zo ontdekte hij, dat is een trieste bezigheid, want uiteindelijk komt het neer op het najagen van wind. “Wat er was, zal er altijd weer zijn, wat er is gedaan, zal altijd weer worden gedaan. Er is niets nieuws onder de zon. De vroegere generaties zijn vergeten, en ook de komende generaties zullen vergeten worden in de tijden die daarna weer komen.”

Wij willen alles doorgronden en willen de regie over ons leven in eigen handen houden, maar ook wij zijn onderworpen aan alle wisselingen: opbouwen én afbreken, baren én sterven. En we komen daar niet bovenuit.
Je zou er misschien moedeloos van worden. Maar Prediker heeft een ándere boodschap.
Hij ziet heel scherp hoe relatief alles is, maar komt dan met dit advies: “geniet op alle dagen van het leven, die God je heeft gegeven.” En dat herhaalt hij meerdere keren. Hij zegt: Je kunt ontsnappen aan die repeterende tredmolen van het leven als je beseft dat jij je leven niet zelf hebt gemaakt. Je hebt het gekregen.

Er is iets dat groter is, groter dan jou, groter dan de wereld, groter dan het leven.
Wij noemen dat: God. En bij Hem kom je ‘erbovenuit’, want Hij is groter dan jij en ik.
Ik wens je in dit nieuwe jaar toe, dat je met deze God alle wisselingen van dit jaar aankunt.
Dan wordt de tekst van dit ouwe nummer met recht een gouwe ouwe!

Door Greta Huis, voorganger in ‘t Witte Kerkje te Haren

Lieve Ariana
“Het is niet makkelijk, het is heel moeilijk… Wat als jullie in mijn situatie zouden zitten. Wat als jullie mijn leven zouden hebben. Hoe zouden jullie reageren?” Aldus de 14-jarige Ariana Habayants in het Jeugdjournaal in november, terwijl zij met haar gezin kerkasiel krijgt in de PKN-kerk De Open Hof in Kampen.

Het christelijke gezin is 11 jaar in Nederland. Een rechter oordeelde dat de 4 kinderen mogelijk niet veilig zijn in Oezbekistan. Wanneer een nieuwe rechter anders oordeelt kan het gezin gelijk uitgezet worden. Om dat te voorkomen schuilt het gezin in de kerk en is er dag en nacht een viering, omdat de politie, zo luidt de wet, dan niet mag invallen om mensen te arresteren.

Het is zaterdag 7 december 20 uur, mijn dienst van 2 uur zit erop. Terwijl ik mijn spullen opruim, zie ik de kleine Aleksa van 3 door de gang rennen. Ariana rent haar achterna en brengt haar weer naar het zaaltje waar zij verblijven. Vader Aleksandr en zoon Aram komen me bedanken. Wat voel ik me er ongemakkelijk door. Misschien komt dat wel door de vragen van Ariana uit het item in het Jeugdjournaal.

Lieve Ariana,
Ik en met mij, heel veel Nederlanders, hebben geen flauw benul wat jullie leven de afgelopen 11 jaar in Nederland behelst heeft, laat staan in Oezbekistan. Negen jaar met een gezin in een Asielzoekerscentrum wonen. Geen privacy. Een permanente leven in onzekerheid. Wat dat met jou en jullie doet en heeft gedaan? Ik kan alleen maar gissen. Net als hoe ik zou reageren wanneer ik in jullie situatie zou zitten. Voor 2025 wens ik jullie wat er dagelijks gebeden wordt: uitkomst, toekomst, hoop en liefde.

Trouwe God,
bij U brengen wij het gezin Babayants:
de kinderen Aram, Ariana, Amelia en Aleksa
en hun ouders Aleksandr en Karina.
Bij U brengen wij alle in Nederland
gewortelde asielkinderen en hun ouders.
Bij U brengen wij alle mensen
die zich met hart en ziel voor hen inzetten.
Bij U brengen wij alle politici en beleidsmakers.
En wij bidden U:
geef uitkomst, geef toekomst, geef hoop, geef liefde.
Amen.

Greta Huis, voorganger van het Witte Kerkje

Contactgegevens
Over het kerkasiel in Kampen, zie www.kerkasielkampen.nl
Elke maand is er om 10 uur dienst in het Witte Kerkje, Jachtlaan 11 te Haren. Zie voor de data www.groningen.vrijzinnig.nl of Facebook Vrijzinnig Groningen voor een dagelijkse portie bezinning: verrassend, ruimzinnig en al dan niet met een knipoog.

Door Wim Andel, predikant Dorpskerk Haren

“Jozef werd wakker en deed wat de engel van de Heer hem had opgedragen” Mattheüs 1:24

We bevinden ons aan de rand van het oude en het nieuwe jaar. Een moment om stil te staan bij wat achter ons ligt en bij wat we kunnen verwachten in het nieuwe jaar. Wat dan je gedachten en emoties daarbij zijn, zal sterk uiteenlopen als het om je persoonlijk leven gaat. Als we het wereldnieuws in ogenschouw nemen zullen er veel dezelfde gevoelens zijn; we leven in tijden van spanning en onzekerheid. Het boeiende van geloof dat mensen met elkaar delen is dat je bij dit alles God betrekt. Zo komen er in de Bijbel mensen tevoorschijn die een (min of meer bekende) rol spelen in een bepaald tijdsgewricht. Neem Jozef, de man van Maria, die in een tijd van Romeinse overheersing en onderdrukking te horen krijgt dat hij als nakomeling van koning David aan de basis staat van een wonderlijk nieuw begin. God zal op een ongekende wijze zijn betrokkenheid bij de wereldgeschiedenis laten blijken.
Intussen bevindt Jozef zich aanvankelijk in een akelige positie.
Zijn geliefde en aanstaande vrouw is zwanger. En hij weet van niks.
Dan ontvangt Jozef een teken. En hij wordt wakker en staat op na zijn gedroom. Voor Jozef vallen Kerst en Pasen samen. Wat een bevrijding: voor hem persoonlijk, maar meer nog voor zijn volk!

Van een vernederde geliefde is hij de echtgenoot geworden van de jonge vrouw die een zoon zal baren. Een teken uit de hemel.
Het zal je maar gebeuren: een heel leven in het teken van deze geschiedenis, deze weg die God met Zijn mensen wil gaan.

Het zal je maar gebeuren dat je zo wordt opgewekt als Jozef.
Een nieuwe dag breekt aan, van een nieuw verrassend en verfrissend Rijk. Met grote zevenmijlslaarzen wordt over vele onmogelijkheden heengestapt. Wat niet kan in biologisch, theologisch, politicologisch en wat voor logisch nog meer, gaat toch doorbreken. Niet dat het verstand op nul wordt gezet, maar de blik wordt wel op oneindig gericht.
Wat niet kan, gaat toch gebeuren: Liefde, Vrede en Recht.