Diftar volgens ‘Harens model’ gaat het niet worden; schending fusieafspraak of spel met woorden?

De gemeenteraad van Groningen gaat op 9 september een beslissing nemen over het afvalbeleid. Meer specifiek gaat men beslissen op welke wijze inwoners hun afval gaan aanbieden en hoe de kosten daarvoor worden doorberekend. Op 2 september werden standpunten hierover voor het voetlicht gebracht, bepleit en besproken. De uitkomst is, dat er waarschijnlijk in de raad op 9 september een nipte meerderheid zal kiezen voor Diftar. Maar let op, dan niet volgens het ‘Harens model’. Dat zullen Harenaars jammer vinden. Vooral Harenaars die weinig kilo’s afval produceren.

Het College van B en W legt de raad in haar nota ‘Minder afval, meer grondstof’ uiteindelijk twee opties voor:
1.Diftar (Gronings model) waarbij inwoners betalen per keer dat zij afval aanbieden.
2.Afrekenen van een vast bedrag op adresniveau (met differentiatie tussen kleine en grote huishoudens)

Mogelijke nadelen
Dit onderwerp maakt al geruime tijd de tongen los. Vooral Harenaars zijn na ruim twintig jaar gewend aan Diftar, waarbij hun afval bij inname wordt gewogen. Zij betalen een laag vastrecht en betalen vervolgens per kilogram afval. De zorgvuldige afvalscheiders worden beloond met een lage nota. Deze optie wordt in het voorstel van de gemeente echter niet aangeboden. Diftar volgens het ‘Gronings model’ houdt in dat mensen die minder vaak afval (frequentie) aanbieden worden beloond met een lagere nota. Oud-wethouder Michiel Verbeek die Diftar destijds in Haren invoerde, verwacht een onwenselijke consequentie van Diftar ‘Gronings model’. Hij zegt desgevraagd: “Mensen proberen straks kosten te drukken door hun container minder vaak aan de weg te zetten. Het afval hoopt zich op en blijft weken in die container zitten. Dat gaat stinken en trekt ongedierte aan.” De werkgroep ‘Toegankelijkheid’ (die zich bezighoudt met belangen van mensen met beperkte mobiliteit) ziet nog een ander bezwaar. Als mensen minder vaak afval aan de weg gaan plaatsen worden containers en zakken zwaarder en voller en moeten ze waarschijnlijk hulp gaat vragen. Het voordeel van deze vorm van Diftar is, dat er geen kosten gemaakt hoeven worden aan weegapparatuur. In een stadse omgeving is Diftar ‘op gewicht’ complex.

Blijft fusie-afspraak overeind?
De SP is tegen Diftar en deelde woensdagavond boekjes uit met 969 redenen om Diftar ‘Gronings model’ af te wijzen. Daan Brandenburg vindt dat het voorkomen van afval in een eerder stadium moet plaatsvinden. Jan-Pieter Loopstra (PvdA) verwacht dat Diftar ‘een ramp’ zal worden in Groningen en hij haalde voorbeelden in het land aan om dit te staven. Jasper Boter (VVD) trok Loopstra nog even aan de jas en herinnerde hem eraan, dat in het bestuursakkoord (fusie) van Groningen en Haren staat dat in Haren Diftar zal blijven bestaan. Als het gaat om die ‘belofte’ aan Haren wordt het opeens weer erg belangrijk om het verschil te kennen tussen het ‘Harens model’ en het ‘Gronings model’. In Haren wordt op gewicht afgerekend, in Groningen op het aantal keren dat afval bij de weg wordt gezet. Loopstra is bereid om dat nuanceverschil naast zich neer te leggen en af te wijken van die afspraak. Bestrijders van de fusie destijds zullen hierin het bewijs zien, dat afspraken sneuvelen als de tijd verstrijkt.

Zoethoudertje
Wethouder Glimina Chakor (GL) heeft een voorkeur voor Diftar ‘Gronings model’, maar sluit niet uit dat later alsnog over kilogrammen kan worden gesproken. Dat lijkt echter een zoethoudertje, want als de gemeente nu nee zegt tegen het wegen van afval, waarom zou men dit dan over een paar jaar wél overwegen? Om in de gehele gemeente Groningen afval te wegen moeten grote investeringen worden gedaan in weegapparatuur. Onderhuids speelt dat waarschijnlijk een rol bij het afwijzen van Diftar ‘Harens model’: hoge kosten. Als de voorstellen volgende week in stemming gebracht worden zou de rol van de VVD cruciaal kunnen blijken. Deze fractie kan beide opties aan een meerderheid helpen.

Analyse
In Haren blijkt uit enquêtes dat 80% van de burgers Diftar ‘op gewicht’ wil behouden. Deze mensen krijgen zeker niet hun zin. Oud-wethouder Michiel Verbeek, die als inspreker probeerde het college te wijzen op de nadelen van hun beide opties, pleitte natuurlijk voor Diftar ‘op gewicht’. Hij vindt dat de gemeente veel te optimistische verwachtingen koestert van de effecten van Diftar ‘Gronings model’. Hij zegt: “De berekende reductie van restafval bij de variant Diftar op frequentie lijkt me veel te optimistisch. Van 146 naar 89 kg. restafval per persoon in 4 jaar tijd. Met Diftar op gewicht kwam Haren niet verder dan 104 kg.” Op 9 september valt de beslissing.