Column Huub van ’t Hek – maart 2021

Geen grond voor belasting

Huub van ’t Hek

Een overheid is geen onderneming. Een overheid koopt niet in en verkoopt niet. Een overheid heeft geen winstoogmerk. De continuïteit van een overheid ligt in de kwaliteit van haar dienstverlening. Van haar vermogen om te kunnen faciliteren. Van haar mogelijkheden om bij te dragen aan de verlichting en de ontspanning van het dagelijks bestaan. Elke overheid heeft daartoe een keur aan initiatieven. Ook in de wereld van sport en ontspanning.

Gronden, velden en parken
De grond waarop wij wonen, ontleent het bestaansrecht aan de bestemming die het heeft gekregen. Die bestemming bepaalt het gedrag van de bevolking op het betreffende stuk grond. Er is grond waarop vele vormen van maatschappelijke spanning voelbaar zijn. Alle vormen van menselijk verkeer – voetganger, fiets, auto, school, fabriek en kantoor – dragen aan die spanning bij. Daar tegenover staan de gronden die worden aangewend ter ontspanning van het dagelijks verkeer. Voorbeelden: Stadsparken, plantsoenen, openbare tuinen, allerhande velden voor even zovele balsporten, ijs- en tennisbanen en sporthallen voor de verschillende binnensporten.

Overheid en ontspanning
De behoefte aan ontspanning is en blijft groot voor elke ingezetene van de gemeente. Al dan niet in georganiseerd verband. Dat geldt voor alle vormen van vakantie, alle vormen van sport en spel en alles wat daarmee samenhangt. Mede omdat de uren van ontspanning een ‘conditio sine qua non’ zijn voor het functioneren in het economisch bestaan.
De overheid is gebaat bij het succes van beide bestaansvormen. Gaat het de bevolking economisch goed, dan gaat het de overheid goed. Maar het gaat ons allen beter, als wij ook toekomen aan voldoende uren van ontspanning. Het is de plicht van de overheid om aan die doelstelling een flinke bijdrage te leveren.

De waardering van gronden, velden en parken
De gemeentelijke overheid moet de gronden die zij beheert waarderen. De waardering van bouwgrond in de breedste zin kan oplopen tot € 10.000,– per m2. Deze grond komt in aanmerking voor de OZB, Onroerend Zaak belasting.
Aan de grond van een Stadspark of Het Noorder Plantsoen of het Boerema Park wordt geen financiële waarde toegekend. Omdat wij hebben afgesproken dat die gronden niet zullen worden verhandeld. De bestemming is: ontspanning, vrije tijd, pure natuur. Deze grond komt niet in aanmerking voor de OZB, de Onroerend Zaak Belasting.

De waardering van sportvelden, ijs- en tennisbanen en sporthallen laat zich heel gemakkelijk raden. Zolang er geen bestemming op zit die raakt aan de grens van de commercialiteit, zolang worden sportvelden, ijs- en tennisbanen en sporthallen in de boeken gewaardeerd op ontspanning en vrije tijd. Daar staan geen bedragen of inkomsten tegenover. Daar staat ook geen OZB, Onroerend Zaak Belasting, tegenover.

Het belasten van sport, sportvelden en sporthallen
Wie mensen minder wil laten roken, heft belasting over rookwaren. Wie mensen minder wil laten autorijden, heft belasting over brandstoffen. Maar een overheid kan niet verdedigen dat zij mensen minder wil laten sporten.

Een tweede argument is het onevenredig gebruik van middelen. Daarom heft een overheid belasting op gas, water en elektriciteit. Om de gebruiker te manen tot kalmte in het gebruik. Maar een overheid kan niet verdedigen dat zij het spel en de sport en alles wat daarmee annex is hoe dan ook zou willen afremmen. Terwijl iedere mens wordt opgeroepen om al dan niet in georganiseerd verband te bewegen en te blijven bewegen.

Zoals eerder al betoogd staan de sportvelden, de ijs- en tennisbanen en de sporthallen voor niet-commerciële bedragen op de balans. Natuurlijk omdat zij waarde hebben, maar geen commerciële waarde. Het is grond met een speciale bestemming, waarop geen grond voor belasting bestaat.

Conclusie
Een gemeentelijke overheid is verplicht om binnen haar grenzen sportvelden, ijs- en tennisbanen en sporthallen ter beschikking te stellen aan haar inwoners. Daarmee faciliteert zij het welzijn en daarmee de welvaart van haar inwoners.
Met de gebruiker maakt zij duidelijke afspraken over de toedeling van de kosten.

Kort geformuleerd: de overheid stelt sportvelden, ijs- en tennisbanen en sporthallen om niet ter beschikking van de gebruiker. De gebruiker betaalt alle kosten die horen bij het beheer en het gebruik van de sportvelden, ijs- en tennisbanen en sporthallen.

Wat een overheid niet mag, is het behandelen van niet-commerciële grond als ware het commerciële grond. Dat wil zeggen, dat de overheid sportvelden, ijs- en tennisbanen en sporthallen niet mag waarderen naar de maatstaven van bouwgronden. Dat is misleidend naar de inwoners, misbruik van (monopolistische) macht en een inbreuk op de principes van betrouwbaar en behoorlijk bestuur.