Commotie rond zonneparken heeft te maken met onderliggend lijden van Harenaars

Stichting Landelijk Gebied Haren (SLGH) gaat op dit moment voorop in de strijd tegen de mogelijke aanleg van zonneparken rond Haren. De gemeente heeft in een ‘beleidskader’ zeven plaatsen aangewezen, waar mogelijk particuliere initiatieven voor zonneparken (zoals Zonneweide Glimmen) worden aangemoedigd. De stichting laat weten dat intussen al meer dan 500 burgers appèl aantekenen tegen de schetsen, die volgens wethouder Philip Broeksma overigens nog lang geen plannen zijn. Dat laatste stelt de bezwaarden in Haren allerminst gerust. De inspraaktermijn is opgerekt van 6 januari naar 21 januari. Op 14 januari is er een webinar voor alle mensen die bezwaar hebben gemaakt (die worden door de gemeente hiervoor uitgenodigd). Aan de groep bezwaarden hebben zich intussen ook alle belangenverenigingen van Onnen, Glimmen en Noordlaren aangesloten. Daarmee heeft zich nu een massief front tegen het beleidsplan gevormd.

Foto boven: Het bestuur van Stichting Landelijk Gebied Haren

De pijn is hevig en de gemeente was verrast door zoveel negatieve reacties. Maar wat er nu in Haren gebeurt heeft niet alleen te maken met zonneparken. Er is onderliggend lijden, dat te maken heeft met de fusie. Veel Harenaars zijn argwanend en zien in dergelijke ontwikkelingen het bewijs dat de fusie weinig goeds zou brengen aan Haren.

De cijfers en ambities
De gemeente Groningen heeft zich als doel gesteld dat de hele gemeente in 2035 geen aardgas meer gebruikt.
Verder wil men duurzame energie opwekken via o.a. zonnepanelen:
a)310 megawatt is te behalen met panelen op daken.
b)500 megawatt moet komen van geclusterde panelen, ook wel zonneparken genoemd

Big picture
Uit de bovenstaande rekensom (een opgave die de gemeente zichzelf heeft opgelegd) vloeit voort dat men de aanleg van zonneparken wil bevorderen. Enerzijds neemt de gemeente Groningen zelf een rol in twee grote parken bij de stad (Meerstad-Noord en Westpoort-Noord). Anderzijds laat men de aanleg van kleinere parken (tot 10 hectare) over aan particuliere initiatiefnemers. Zonneweide Glimmen is daarvan een voorbeeld. In Haren maakte men zich tot nu toe niet druk om deze ambities. Dat veranderde toen de SLGH in december alarm sloeg. Men ontdekte een beleidsplan, waarin de gemeente zeven plekken in het gebied rond Haren had aangemerkt als ‘geschikt voor zonneparken’. Sindsdien is de geest uit de fles.

In Glimmen wordt nu gebouwd aan zo’n particulier park met 6000 zonnepanelen (Zuidlaarderweg). Binnenkort start de aanleg van een park van 1,5 hectare naast zorgboerderij Mikkelhorst, die ook gaat profiteren van de opbrengsten.

Wat wekt wrevel op?
Als we de bezwaren van veel Harenaars (500+) onder één noemer willen brengen, kunnen we gerust zeggen dat de bezwaarden niets hebben tegen het principe van duurzame energie. Hun wrevel (en zelfs boosheid) lijkt vooral te ontstaan door:

a) Het proces.
Men zegt dat het beleidsplan in relatieve stilte is ontstaan, alsof men de Harenaars niet wakker wilde maken.
De wethouder zei in Haren de Krant, dat dit geen opzet was. Hij meende dat het beleidsplan aansluit op Harens beleid van voor de fusie. Dit wordt overigens weer tegengesproken door oud-politici van de voormalige gemeente Haren (‘In Haren waren zonneparken in het buitengebied niet bespreekbaar, tenzij…’).
b) De locatiekeuze
De bezwaarden wijzen erop dat er mogelijk zonneparken komen in kwetsbare gebieden met cultuur-historische waarde, zoals de Hondsrug en de Onneres. Dat zijn in Haren altijd gebieden geweest waarin vrijwel iedere activiteit onbespreekbaar was. De wethouder zei tegen Haren de Krant dat de landschapsarchitect de locaties zorgvuldig heeft uitgezocht.

David van der Kellen van SLGH (rechts op de foto boven) vermoedt dat de gemeente bewust veel mist heeft laten ontstaan om het beleidsplan ‘erdoor te drukken’. Hij zegt de indruk te hebben dat de bedenkers van het plan het gebied niet of nauwelijks kennen.

Onderliggende boosheid
De commotie rond de mogelijke aanleg van de zonneparken is een wond met onderliggend lijden. Een fors deel van de Harenaars was destijds tegen een fusie met Groningen, mede doordat men vreesde dat Harenaars de greep zouden verliezen op hun dorpen. Daarbij werden kostenverhogingen voorspeld, maar ook ongewenste ontwikkelingen in het groen. De afgelopen twee jaar kregen zij gelijk, want de OZB-kosten stijgen fors en voor sportverenigingen worden kosten veel hoger in een korte periode. Haren raakte Diftar kwijt, zodat sinds deze maand het afval niet meer wordt gewogen en er een vast tarief betaald zal moeten worden. Voor goede afvalscheiders zullen de kosten dus flink stijgen. Tot overmaat van ramp stuurde het Noordelijk Belastingkantoor in november verkeerde (te hoge) nota’s voor het afval en dat werd ook door sommige mensen gezien als lomp gedrag van de gemeente, die overigens de fout zelf niet maakte. In december begon de gemeente een raadpleging onder Harenaars over mogelijk bebouwing van het terrein van de Hortus aan de Kerklaan. Hoe voorzichtig deze enquête ook werd gebracht, door veel mensen werd het gezien als een voorbode van bouw. In Haren was men dus al gespannen en juist op dat moment komt daar het dossier ‘zonneparken’ bij. De heftige reacties hebben dus niet alleen met zonneparken te maken, maar ook met onverwerkt fusieleed.

Verdachte personen
In het heetst van de strijd worden alle middelen ingezet. De SLGH heeft laten vallen dat gemeentelijk projectleider Hotze Hofstra verdacht is. Hij speelt rollen in organisaties en bedrijven die commercieel belang zouden hebben bij de aanleg van zonneparken. Belangenverstrengeling zou op de loer liggen en het zou niet voor het eerst zijn, dat dergelijke belangen tot ongewenst beleid leiden. Door deze aantijgingen wordt evenwel de aandacht afgeleid van de zaak zelf: zijn zonneparken gewenst op deze locaties of niet?

De zaak zelf
Waar het om gaat is niet of zonnepanelen wel of niet gewenst zijn: afgezien van uitzonderingen is vrijwel iedereen voorstander van duurzame energie. Het gaat hier vooral over de vraag of zonneparken schade toebrengen aan kwetsbaar gebied bij Haren. En of zonneparken lelijk zijn en de schoonheid van het landschap bedreigen. En tenslotte: is duurzame energie die prijs waard? Zijn er alternatieven? Kunnen de panelen niet op daken? Ja, zegt de wethouder, Philip Broeksma, tegen Haren de Krant. “Dat moet ook, maar is niet toereikend om onze doelen te halen. We hebben dus zonneparken hard nodig. Dat hebben we allemaal uitgerekend.” Om de pil wat minder bitter te maken wijst Broeksma erop dat er aan particuliere initiatieven zeer strenge voorwaarden worden gesteld. Zo moet 50% worden gefinancierd door deelnemers uit de buurt. “Als dat draagvlak er niet is, komt er dus geen zonnepark.” En dat zou ook gelden als een grondeigenaar zijn grond niet wil verkopen aan de initiatiefnemers van zonneparken.

Wethouder Philip Broeksma