Tweeluik: Als je overmorgen oud bent, wie zal er dan voor je zorgen?

Met deze parafrase op het liedje van Jules de Corte beginnen we aan een kleine excursie in twee delen door de wereld van de ouderenzorg in Haren. We gingen praten met Carry de Niet, één van de twee bestuurders van ZINN (u leest het in april) en met Dineke Katerberg, directeur-bestuurder van Westerholm, beide in Haren. Het werden gesprekken over hun visie op ‘overmorgen’. Luister hier het genoemde liedje: https://open.spotify.com/track/6rUU97ae4uhGT2hCvIma3W

Uitdaging
De grote uitdaging voor ouderenzorg is goede zorg te kunnen bieden bij een toenemend aantal ouderen en een afnemend aantal professionals om die zorg te kunnen geven. De zorg probeert dit probleem op te lossen door initiatieven vanuit (wijk)bewoners te ondersteunen en door zelfredzaamheid te bevorderen; het werk anders te organiseren en de inzet van (technologische)hulpmiddelen

Foto Dineke Katerberg

Naam: Dineke Katerberg, directeur-bestuurder van Westerholm in Haren.
Daar wonen 130 mensen. Voorts komt de thuiszorg van Westerholm dagelijks bij ongeveer 44 mensen over de vloer.
Haar credo: Eerst een mooie woonplek en dan pas de zorg. In die volgorde.

Visie
Dineke ziet Westerholm niet als een ‘zorginstelling’, maar primair als een plek waar ouderen prettig wonen. Een onderdeel van ‘prettig wonen’ kan natuurlijk de nabijheid van zorg zijn. “Maar dat is lang niet het hele verhaal”, zegt ze. “Om prettig te wonen heb jij misschien graag mensen om je heen nodig, winkels in de buurt en een mooie tuin. Zorg is niet alles en daarin onderscheiden we ons van zorginstellingen. Laat ik het zo zeggen: hier kom je niet wonen vanwege de zorg, maar omdat je het een mooie plek vindt. Als er dan toch zorg nodig is, wordt die ingepast in jouw leven. Niet andersom. Hier zul je dus ook geen ‘afdelingen’ aantreffen waar iedereen met dementie op één etage woont. Dat past gewoon niet bij onze filosofie.”

Community
Westerholm moet een fijne woonplek in een mooie wijk zijn. Interactie met die wijk is essentieel in Dineke’s filosofie over ouderenzorg. Westerholm ondersteunt ook wijkbewoners door middel van begeleiding, alarmering en zorg thuis. Daarnaast is Westerholm er als ontmoetingsplek voor alle buurtgenoten, zij kunnen deelnemen aan evenementen of bijeenkomsten, en daarmee is Westerholm een onderdeel van een gewone woonwijk. Met dit verschil dat er zorgprofessionals aanwezig zijn om bij te springen als men iets niet zelf meer kan. “Wij kunnen dit alleen op deze manier doen als medewerkers integraal inzetbaar zijn en bereid zijn zowel mensen met als zonder dementie te verzorgen. Soms voel ik me wel een Don Quichotte temidden van de traditionele zorgorganisaties, maar we houden ons tot nu toe prima staande.”

Zelfredzaam
Doordat de zorg in Westerholm niet dominant aanwezig is krijgen mensen volgens Dineke meer ruimte om hun eigen leven te leiden. “Ze kunnen vaak veel meer dan ze zelf denken”, zegt ze. “En die zelfredzaamheid is positief. Mensen voelen zich beter wanneer niet alles uit hun handen wordt genomen en als ze zelf regie hebben over hun dag. Dit is een belangrijk punt, want zo kunnen we goede zorg blijven bieden, ook met de toenemende personeelskrapte. Als we namelijk mensen ruimte geven om hun eigen zorg te regelen door bijvoorbeeld familie in te schakelen, kunnen we straks met minder mensen toch voldoende aandacht geven aan ouderen die wél op onze zorg zijn aangewezen.”

Het is duidelijk: Dineke Katerberg denkt dat de zorg door minder mensen geleverd hoeft te worden, door het simpele feit dat ouderen en hun netwerk meer zelf kunnen. “In Westerholm hebben we stappen in die richting gezet en we gaan het gesprek hierover ook aan met ouderen en hun familie”, zegt ze. “Westerholm wil het samenspel met mantelzorgers stimuleren, want de tijd is voorbij dat ‘de zorg’ het allemaal kon regelen.” Dineke vindt het in onze cultuur niet handig dat ouderen ‘worden weggestopt’ in ‘tehuizen’, omdat ze daar kwetsbaarder zullen worden. En daardoor zullen ze een groter beroep doen op professionele zorg dan wenselijk is.

Als we nu weer terugkeren bij de vraag: wie zal er overmorgen voor je zorgen?, dan zegt Dineke Katerberg feitelijk dat de professionele zorg straks plan B zal zijn. Want in plan A blijven we zelf aan de bal, vitaler, gelukkiger en zelfredzamer. Wat haar betreft past Westerholm perfect in plan A.

Volgende maand een interview met Carry de Niet, Raad van Bestuur ZINN te Haren

Foto Westerholm