Duurder gemeentehuis was altijd al onderwerp van fel debat

De overschrijding met 473.000 voor de bouw van het nieuwe gemeentehuis kan iets worden genuanceerd als men bedenkt dat een deel daarvan (229.000) legeskosten betreft die toch weer aan de gemeente zijn betaald. Toch wekken de eerste afrekeningen wrevel op bij mensen die de afgelopen jaren tegen nieuwbouw waren. In debatten werd door hen gewaarschuwd voor financiële drama’s. Zover is het nu nog niet, want de genoemde 473.000 euro is nog te overzien na aftrek van de vest-zak-broek-zak leges. Maar hierbij zal wellicht moeten worden opgeteld dat de opbrengst van het Haderaplein (zeg maar: de oude locatie van het raadhuis) twee miljoen minder zal opleveren. Zo gerekend zou de strop van het project dus kunnen oplopen tot ruwweg 2,5 miljoen euro. Om de actuele gebeurtenissen in historisch perspectief te plaatsen raadpleegde Haren de Krant haar archieven. We draaien de film terug, bedoeld voor lezers die verleden en heden graag met elkander verbinden.

 

Hoofdstuk 1: We willen nieuw (2005)

De gemeente Haren heeft rond 1999 vastgesteld dat haar gemeentehuis (gebouwd in 1975) niet meer voldoet aan de eisen van deze tijd. Men zegt sindsdien brandonveilige situaties te gedogen, waar men andere bedrijven op de vingers zou tikken. Het gebouw is bovendien niet meer efficiënt en vreet energie. Een flinke verbouwing van ruim 3,5 miljoen euro (af te schrijven in 20 jaar) werd op de agenda gezet, maar men vroeg zich ook af of nieuwbouw niet voordeliger zou zijn. Men berekende in 2005 dat een nieuw gebouw minstens 5,75 miljoen euro zou kosten (af te schrijven in 40 jaar). Als locatie opperde men het gemeentelijke Hendrik de Vries Plantsoen, maar die locatie werd door burgers en politiek van tafel geveegd.

Hoofdstuk 2: Nieuwe locatie van 1,8 miljoen (2006)

TPG Post heeft haar postkantoor aan het Raadhuisplein in juli 2006 voor krap 1,5 miljoen verkocht aan een ontwikkelaar in Ermelo. De gemeente Haren kocht het pand vervolgens in november 2006 voor 1,8 miljoen aan met de bedoeling daar een nieuw gemeentehuis te bouwen. In 2006 maakte men de plannen bekend en begon aan de gebruikelijke procedures om daar tot nieuwbouw te komen. Onderdeel van de plannen was het informeren van de bevolking en het creëren van draagvlak. Maar ook moest de financiële onderbouwing van de plannen worden geregeld. Daarbij speelden twee elementen een belangrijke rol:  (1)de feitelijke kosten van de nieuwe locatie inclusief de nieuwbouw en (2) de opbrengst uit de verkoop van het huidige gemeentehuis. Anno 2008 kwam de rekensom uit op een totale investering van 11,3 miljoen euro. (Aanzienlijk meer dan de 5,75 miljoen van 2005). Oorzaak is o.a.  het feit dat de grond van het Hendrik de Vries Plantsoen al van de gemeente was en het TNT kantoor voor 1,8 miljoen moest worden gekocht.)

 

Hoofdstuk 3: Geduchte tegenstanders (2007-2009)

Vanaf 2007 kruist een groep betrokken buurtbewoners en andere inwoners van Haren het pad van de gemeente Haren. Deze groep, hier voor het gemak ‘Actiecomité Haderaplein’ genoemd, heeft met de vasthoudendheid van een terriër zijn tanden gezet in het dossier ‘Nieuw gemeentehuis’. Op de achtergrond speelt Herman Heijtmeijer een rol als financieel deskundige, op de voorgrond treden buurtbewoners Joep Sars, J.H. Voort en Frits Stavast, gesteund door vele sympatisanten. Men zegt niet primair te worden gedreven door eigenbelang als omwonenden, maar door diepe bezorgdheid over het financiële fiasco waar de gemeente zich volgens hen in stort. Keer op keer betoogde men dat de gemeente een slechte boekhouding voert, fouten maakt en bewust een verkeerde voorstelling van (financiële) zaken geeft. Zelfs raadsfracties lijken soms sterk aan het twijfelen gebracht door de robuuste repliek van de bezwaarden. Wethouder Theo Berends (CU), die het dossier overnam van de afgetreden wethouder Liesbeth Boekel (VVD) denkt dat de actievoerders zich wel degelijk laten leiden door eigenbelang. “Not in my backyard, dat speelt absoluut mee”, zegt hij. “In hun woonomgeving  wordt immers gebouwd en dat vinden ze niet prettig.” In februari 2009 is een stichting opgericht, die zich richt op het behoud van het raadhuis zoals dat nu is.

Hoofdstuk 4: Raad van State geeft groen licht (2009)

Het besluit om een nieuw raadhuis te bouwen is door de gemeenteraad goedgekeurd, daarom  hebben de bezwaarden geprobeerd de benodigde wijziging van het bestemmingsplan (door de raad tumultueus goedgekeurd in januari 2009) te torpederen bij de Raad van State. Daar kregen zij op 28 april 2009 een zware teleurstelling te verwerken. De rechter verklaarde namelijk de bezwaren niet ontvankelijk, omdat de het comité zich nog niet eerder als formele bezwaarde tot de gemeente had gewend.  Slechts de heren J.H. Voort en F. Stavast, die namens het actiecomité brieven ondertekenden, werden ontvankelijk verklaard. Maar de inhoudelijke argumenten tegen het project werden niet gehonoreerd omdat zij te ver van de locatie wonen om nadeel te ondervinden van de bouwplannen. De Raad van State besliste dat de gemeente haar huiswerk goed had gedaan en dat er geen sprake is van onverantwoorde financiële risico’s. Zelfs als de opbrengst van verkoop oud raadhuis tegenvalt, kan de gemeente de kosten zelf dragen, oordeelde de rechter.

 

Hoofdstuk 5: Nieuwjaarsreceptie 2011 in nieuw raadhuis (2009)?

De Raad van State heeft de gemeente in het gelijk gesteld als het gaat om de gevolgde procedure. Daarmee lijkt de weg vrij om inderdaad het nieuwe raadhuis te gaan bouwen. “Ik denk dat we de nieuwjaarsreceptie van 2011 al in het nieuwe gemeentehuis zullen houden”, zegt wethouder Theo Berends.  Hij kreeg gelijk. Een opvallend en volgens velen mooi gemeentehuis werd in december 2010 opgeleverd. In september 2011 werd het officieel geopend door Max van den Berg, de CvK van Groningen.