Gluren in de raadszaal!

Haren, 10 maart – Onze redactie is doorgaans niet aanwezig bij raadsvergaderingen. Ook vandaag waren we er niet toen in de openbaarheid de onderhandelingen begonnen over de nieuwe coalitie van de regering te Haren. Toch een verslag!Wil Legemaat uit Haren ontpopt zich als een onbezoldigd en objectief verslaggeefster van politieke zaken. Zeer nauwgezet. Wij ontvingen van haar het navolgende getuigenverslag van hetgeen zich vanochtend in de raadszaal heeft afgespeeld.
De tekst komt voor rekening van Wil Legemaat.

++++

Een noviteit in Haren: openbare collegeverkenningen. Radio en televisie waren ervoor afgereisd naar de Groene Parel. De publieke tribune zat vol.
Als grootste partij opende GroenLinks vrijdagochtend de collegebesprekingen met een openbare bijeenkomst, waar alle fractievoorzitters hun duiding van de verkiezingsuitslag gaven en, daaruit volgend, de door hen gewenste coalitie schetsten. De Harense burgers willen verandering, die boodschap was bij alle partijen goed doorgekomen. Maar wat onder verandering verstaan wordt, daaraan lijkt elke partij een eigen invulling te geven. Het door de meerderheid gewenste brede draagvlak werd, verrassend, door PvdA en VVD vertaald in een combinatie, die veel burgers niet direct verzonnen zullen hebben: GroenLinks-PvdA-VVD. Zou de coalitie al bijna rond zijn?

Fractievoorzitter Mariet van Zuylen van GroenLinks opende de bijeenkomst en vertelde dat volgens GroenLinks gebrek aan vertrouwen in de politiek een belangrijke rol had gespeeld in de winst, door GroenLinks behaald en dat deze openbare bijeenkomst een eerste aanzet was naar een meer transparante overheid, waar de burgers weer vertrouwen in konden hebben.
Aan de partijen was tevoren gevraagd zich uit te spreken over de duiding van de verkiezingsuitslag, gewenste veranderingen als gevolg van de verkiezingsuitslag en de wensen en adviezen voor een nieuw college.

Voor Theo Berends (CU), met meer dan 200 kiezers boven de kiesdrempel gezeten op een love seat, zoals zijn dochter het noemde, benadrukte dat de ChristenUnie een betrouwbare partij wil zijn, die bestaand beleid niet zomaar wil omgooien. Betrouwbaar voor burgers, collegas en voor de werkers in het gemeentehuis. Het bestaande, vaak unaniem aanvaarde beleid, wat betreft bijvoorbeeld woningbouw, verhuizing van sportvelden, verbetering gemeentehuis en nuchter milieubeleid, is het spoorboekje; nieuw beleid dient voort te komen uit nieuwe agendapunten.
De verkiezingsuitslag volgt de landelijke trend: verlies voor VVD, CDA en D66 en winst voor PvdA. De winst van GL komt volgens Berends voor een deel door het verzet van die partij tegen door de raad aangenomen plannen. De achtertuin van de stemmers zal niet worden aangetast, zo beloofde GL. Maar wiens achtertuin dan wel?
Voor de CU is sociale woningbouw van belang, maar geen ouderenenclaves alsjeblieft. De versterking van de sociale samenhang is een belangrijk speerpunt. De CU ziet de financiele lastendruk liefst zo laag mogelijk en pleit voor efficiencyverbetering. Twee wethouders, die zich legitimeren door overtuiging en niet door een platte meerderheid kunnen het werk wel aan en zouden voor twee jaar benoemd moeten worden.
De CU wil graag inzage in de rapporten van brandweer en arbodienst, want verbetering van het gemeentehuis is prioriteit nummer een.

Menno Visser (D66) is van mening dat GL heeft gescoord met de profilering op groene punten. Het effect van de landelijke partijleiders Bos en Balkenende verklaart volgens hem de winst van de PvdA en het verlies van het CDA. Het CDA is bovendien niet in staat gebleken het gesteunde verzet tegen de verplaatsing van de sportvelden te verzilveren. Het verlies van de VVD heeft te maken met het niet-groene imago van die partij. D66 heeft zich, tegen de landelijke trend in, gehandhaafd.
De verkiezingsuitslag geeft aan dat er een andere coalitie moet komen: een college waarin GroenLinks haar uitgangspunten kan proberen om te zetten in beleid. De PvdA lijkt de daarbij het best passende partner, ook gezien de winst van deze partij. D66 zou programmatisch een derde partij kunnen zijn, maar ook het CDA en de CU passen er wel bij. Een coalitie, waarin zowel GL als VVD participeren, ligt volgens Visser niet voor de hand, gezien de verschillen in uitgangspunten.
D66 ziet graag aandacht voor verdergaande democratisering en betrokkenheid van de burgers bij het gemeentebestuur, het referendum als middel, vereenvoudiging van het burgerinitiatief en de uitzending van raadsvergaderingen via het internet. Daarnaast een goed jongerenbeleid, de invoering van een jeugdraad, een ontmoetingsplek voor jongeren en uitdagende speelplaatsen. Ook bescherming van natuur en milieu staat hoog op de verlanglijst, maar Visser verwacht dat die zaken bij GL vanzelfsprekend in goede handen zijn.
Wat de formatie betreft wil D66 twee fte aan vakbekwame wethouders, liefst te benoemen door middel van een open sollicitatieprocedure. Het mogen natuurlijk ook drie parttimers zijn.

Helene Geurds (CDA) erkende dat het CDA last had van een landelijke tendens. De inwoners van Haren hebben duidelijk gekozen voor behoud van de groene waarden en het is jammer dat het CDA, dat toch al jaren een duidelijke visie heeft op dat terrein, daar zo weinig van geprofiteerd heeft. De PvdA heeft naar haar mening in Haren minder profijt gehad van het Wouter Bos-effect dan landelijk het geval was
GL heeft het vertrouwen van de burger gekregen en moet dat gaan waarmaken. De grootste partij hoort thuis in het college; de PvdA volgt logischerwijze en het CDA ziet voldoende aanknopingspunten om mee te doen aan collegebesprekingen.
Het betrekken van de burgers bij de besluitvorming ziet Geurds als een belangrijke opdracht voor een nieuw college. Daarnaast de concrete invulling van de WMO, een voortvarende aanpak van sociale woningbouw, behoud van het groen en dat alles naar Harense maat en niet met invloed van buitenaf (regiovisie). Het CDA staat verder voor een stringent financieel bezuinigingsbeleid.

Liesbeth Boekel (VVD) gaf aan dat de VVD niet gelukkig was met de verkiezingsuitslag, maar dat de zaken niet zo dramatisch zijn als ze aanvankelijk leken. De VVD is in haar ogen afgestraft voor het gevoerde woningbeleid: aan de verkiezingsuitslagen per stembureau is ook te zien dat daar, waar woningbouw gepland is, de winst voor GL en het verlies voor de VVD het grootst zijn. Maar al met al is het huidige college VVD-CDA-PvdA maar een zetel kwijtgeraakt. GL moet verantwoordelijkheid nemen en zitting nemen in een college, dat volgens de wensen van de VVD een zo breed mogelijk afspiegelingscollege moet zijn en waar de VVD graag in zal plaatsnemen. Wij zijn geen oppositiepartij. Ingezet beleid kan niet teruggedraaid worden en het beleid en de financien moeten op elkaar afgestemd worden. Of alle verkiezingsbeloften dan waargemaakt kunnen worden is de vraag.
Tenslotte moest het Boekel van het hart dat zij het jammer vond dat de verkiezingsuitslag aangaf dat zoveel Harenaars stilstand wilden in plaats van vooruitgang en economische ontwikkeling.

Anje Toxopeus (PvdA) was blij met de hoge opkomst in Haren. Zij hield de aanwezigen voor dat er in Haren drie partijen ongeveer even groot waren: GL, PvdA en VVD en dat die partijen elk ongeveer een kwart van de kiezers vertegenwoordigden. Van die drie heeft alleen de VVD flink verloren, door het niet-groene imago, dat voor een belangrijk deel met de vorige wethouder te maken zou hebben. De PvdA heeft volgens haar gewonnen door zowel landelijk als lokaal een sociaal beleid voor te staan en minder bezuinigingen: financien als middel op te voeren en niet als doel. GL profileert zich met behoud van het groen. Maar een deel van de winst van GL komt volgens Toxopeus doordat GL protestgroepen steunt en daarmee zou je ook kunnen zeggen dat GL ook Leefbaar Haren-achtige kiezers vertegenwoordigt, die willen behouden en niet willen veranderen. Het verlies van het CDA, dat toch deels met veel dezelfde punten kwam als GL: minder woningbouw en behoud van het groen, was in de ogen van Toxopeus te wijten aan het (weinig) sociale imago van het CDA: te zuinig en voorstander van forse bezuinigingen.
De PvdA ziet in de verkiezingsuitslag duidelijk dat de Harense bevolking veranderingen wil: socialer, groener, meer vertrouwen willen kunnen hebben in de overheid. Dienovereenkomstig pleit Toxopeus voor groener en socialer beleid met een breed draagvlak en ziet dat het beste gestalte krijgen met een college bestaande uit GL, PvdA en VVD. Dat college vertegenwoordigt bijna driekwart van de kiezers en, aangezien er nu andere mensen zitten dan vier jaar geleden, moet dat programmatisch wel rond te krijgen zijn. Op een vraag van Visser (D66) waarom de PvdA de voorkeur gaf aan de VVD boven het CDA, antwoordde Toxopeus dat de nadruk van het CDA op een strak bezuinigingsbeleid niet bij het PvdA-beleid past.

Jeroen Niezen (GL) gaf aan dat GL de kiezers dankbaar was voor het vertrouwen en dat zijn partij de zware taak van bestuursverantwoordelijkheid graag aanvaardde. GL bestaat pas sinds 1990 en is bijna elke raadsverkiezing met een zetel gegroeid. Sinds de invoering van het duale stelsel is besloten een consistente eigen lijn te volgen en dat heeft vruchten afgeworpen. Het verlies van VVD en CDA is in overeenstemming met de landelijke tendens; dat D66 overeind is gebleven, terwijl in de provincie de partij bijna nergens meer in de raad zit, ziet GL als een signaal van de kiezers.
De kiezer heeft vertrouwen in GL. Proteststemmen hadden ook blanco kunnen worden afgegeven, of aan D66, of aan PvdA of CU. Dat is niet gebeurd: de kiezer wil verandering.
GL respecteert het bestaande beleid en de financiele kaders. Gl is voorstander van een strakke financiele regie. Burgerparticipatie is van groot belang: er moet naar de burger geluisterd worden. De Politieke Markt kan burgers een stevige plaats in het bestel geven. Door de burger beter te betrekken bij beleid, krijgt dat beleid meer draagvlak en zal het sneller gerealiseerd kunnen worden. GL wil van aanbodgestuurd naar vraaggestuurd beleid, bijvoorbeeld met woningbouw. Voor wie bouwen en wat zijn de wensen? Groenbeleid moet beter gecommuniceerd met de burgers.
Wat de regiovisie betreft, zal GL zich geen NIMBY (Not In My Back Yard)-opstelling aanmeten. Geen terugtrekkende bewegingen ten aanzien van de bouwopgave maken, maar wel een andere benadering voorstaan: de manier waarop we bouwen, hoeveelheid groen, diversiteit, kleinschaligheid. Dat is belangrijker dan aantallen.
Op een vraag van Toxopeus om, net als van de andere partijen gevraagd was, ook openheid te geven over het door GL gewenste college, gaf Niezen aan dat GL al veel liefdesverklaringen ontvangen had. GL wenst een breed college, niet bij voorbaat een links college. Het zal vooral gaan om de manier waarop samengewerkt kan worden.

Geurds (CDA) gaf nog aan dat het bezuinigingsbeleid voor het CDA geen doel op zich is.
Boekel (VVD) merkte op te constateren dat zowel de VVD als GL willen bouwen met behoud van groen.
Toxopeus (PvdA) was verheugd dat de bouwopgave van de regiovisie door GL gerespecteerd zal worden.

Vanmiddag praten de fracties afzonderlijk met de vertegenwoordigers van GroenLinks.

Wil Legemaat