Preek in 350 woorden

Bent u niet in de gelegenheid om naar een kerstnachtdienst te gaan? Wij vroegen vier Harense predikanten en een pastoor om hun preek in 350 woorden te schrijven. Hieronder het resultaat.

Aan de kribbe

door pastoor Arjen Jellema, RK Nicolaaskerk Haren

Op het Sint Pietersplein in Rome werd de kerststal onthuld. Niet een wereldschokkend feit; er staat ieder jaar een kerststal in de buurt van de obelisk… Toch is er dit jaar iets bijzonders te zien. Een eenvoudige monnik en zijn metgezellen maken deel uit van de mensen in die stal… Op deze manier verbeeldt de kribbe op het Sint Pietersplein, dat het met kerst achthonderd jaar geleden is dat Sint Franciscus van Assisi het gebruik om een kerststal op te zetten, introduceerde.
Sint Franciscus had namelijk gevraagd om in een grot boven het plaatsje Greccio, de herinnering aan de geboorteplaats van Jezus in Bethlehem op te roepen. Daartoe had hij naast het geïmproviseerd altaar in de grot een kribbe neergelegd, geflankeerd door de os en de ezel. Zo zouden de veelal ongeletterde mensen kunnen zien en aanvoelen hoe Jezus werd geboren; in armoede en eenvoud.
De viering van de kerstnacht daar moet een heel bijzondere gebeurtenis zijn geweest. Mensen trokken met fakkels uit het dorp naar de geïmproviseerde kapel. Daar begon de Mis. Een priester ging voor en sint Franciscus die diaken was, zong het Evangelie en verzorgde de preek. In de oude levensbeschrijvingen wordt verteld over zijn heldere zangstem en de emotievolle preek die hij daar hield over de geboorte van Jezus, de Zoon van God, naar ons toegekomen om de weg naar God op een nieuwe manier te wijzen, om de vrede voor te leven. De liefde van Franciscus voor het pasgeboren Kind is zo groot, dat er zelfs in legenden verteld wordt, dat Franciscus in een visioen in de lege kribbe het Kindje Jezus zag liggen en aan zijn hart drukte.
Mooi om dat achthonderd jaar later te gedenken, maar leeg als we daarbij niet proberen aan te voelen, wat een kerstkribbe duidelijk wil maken. Jezus, geboren in een stal, Jozef en Maria gedwongen onderweg vanwege een bevel, de dreiging van een overheersende macht voelbaar aanwezig. Dat vraagt naast gelovig beleven ook om onze solidariteit in deze dagen, met ieder die op de vlucht moest slaan, die dreiging voelt, die arm is. Sint Franciscus verkondigt vrede, verkondigt God’s solidariteit met lijdenden… En wat doen wij? Hoe zijn wij boodschappers van vrede als zelfs een oproep tot staakt het vuren het niet haalt? Als in Ter Apel omstandigheden amper nog menswaardig zijn en de regering wegkijkt?
Het Kerstmysterie is naast de grootste belofte van God’s nabijheid, ook een blijvende oproep tot gebed, solidariteit en inzet.

Hoop houden

Door ds. Michiel Pronk, Gorechtkerk Haren

De Haagse cabaretier Sjaak Bral sluit zijn oudejaarsconference elk jaar met eenzelfde liedje af. Bepaalde zinnen past hij aan, maar andere komen steeds weer terug. Wat hij herhaalt, zijn de regels: ‘al was het jaar veel te kort, en is het niet gegaan zoals het hoort. Wij blijven hopen dat het beter wordt.’

Het mooie is dat die regels elk jaar wel weer passen. Ook de afgelopen periode bood genoeg aanleiding om te somberen. Sinds oktober zijn wij getuige van geweld in Israël en de Palestijnse gebieden. Onverwachts was het er en een oplossing ligt nog niet in het verschiet. Iets anders is de verkiezingsuitslag van vorige maand: waar de een blij is met de winst van bepaalde partijen, zal een ander daarover piekeren.

In al die gevallen is het goed om de moed erin te houden: ‘Wij blijven hopen dat het beter wordt.’ Het zou mooi zijn als 2024 het jaar van de vrede zou blijken, dat eindelijk eens de wapens zwijgen. Die hoop koester ik voor het Midden-Oosten, maar evengoed voor de voortdurende strijd in Oekraïne. Voor ons land zou het fijn zijn als we, hoe verschillend wij ook zijn, ons met elkaar verbonden voelen.

Voor mijzelf vormt die zin van Bral over hopen een korte samenvatting van wat voor mij geloven is: hoop houden. Het feest van kerst belichaamt dat vertrouwen. Wij vieren en koesteren die dagen het goede: de liefde, het samenzijn, goed eten en drinken. Het laat zien dat negativiteit voor ons niet het laatste woord heeft.

De hoop herken ik terug in wat wij die dagen in de kerk vieren, de geboorte van Jezus Christus. In Hem wordt door velen herkend hoe God zich te kennen geeft, als opkomend voor de zwakke, dat vergeving sterker in dan wraak en dat geweld niet het laatste woord heeft. Liefde zal uiteindelijk overwinnen.

Elk jaar hoor ik met kerst datzelfde liedje en het mooie is dat het voor mij telkens weer past. Het bepaalt mij bij het verlangen, dat wij blijven hopen dat het beter wordt.

Zomaar een dak boven je harsers!

Door Greta Huis, predikant in ‘t Witte Kerkje te Haren

De Rode Hoed was ‘the place to be’ toen ik theologie ging studeren. Ik er naar toe. Ik begreep er niets van. Of het té erudiet, te literair of te wollig was, of alle drie, ik weet het niet. Met de liedjes van Huub Oosterhuis had ik meer en dat werd met eentje in het bijzonder.

Na mijn studie ging ik aan de slag als geestelijk verzorger bij het Drugspastoraat. Met de Petrus & Paulus Crypte op de Wallen als kerk voor mensen die zwaar drugsverslaafd zijn met op zondagmiddag diensten. Altijd was er hetzelfde openingslied: Zomaar een dak boven wat hoofden van Huub Oosterhuis. Toentertijd – jaren ‘90, begin ‘00 – bestond de straatdrugsscene uit zo’n 5000 mensen, velen dakloos en bijna allemaal thuisloos. Zeker de helft kende dat lied uit het hoofd. Het laatste couplet gaat als volgt:

Tafel van Eén, brood om te weten dat wij elkaar gegeven zijn.
Wonder van God, mensen in vrede, oud en vergeten nieuw geheim.
Breken en delen, zijn wat niet kan, doen wat ondenkbaar is,
dood en verrijzenis.
Niet elke dienst, het liep wel eens uit de hand qua verbale en fysieke agressie, maar vele diensten waren een paaservaring. Hoe iemand in de allerellendigste misère toch kon delen, een arm om iemands schouders kon slaan, zeggen waar het op staat, of de dienst dansend eindigde met een van onze straatmuzikanten.

Misschien is het vanwege die ervaring dat ik soms moeite heb wanneer mensen in het bevoorrechte Haren zeggen dat ze ‘moedeloos’ worden van het nieuws. Joris Luyendijk zou een achtste vinkje kunnen toevoegen. Doe wat met die bevoorrechte positie, er valt zoveel te doen! Je kunt tijd investeren, denk aan de voedselbank, de wereldwinkel en vluchtelingenwerk. Je kunt proberen je leven fairtrade te leiden. Kerst vieren doen we toch in het licht van Pasen? Tegen alle ellende en wereldleed in. Ik weet me nog een dienst te herinneren, waarin iemand Paul vroeg wat het openingslied was. Hij antwoordde: “Dat weet je toch, Zomaar een dak boven je harsers!” Iedereen veel heil en zegen toegewenst!
Pastor Greta Huis

Om de zondag is er om 10 uur dienst in het Witte Kerkje, Jachtlaan 11 te Haren. Zie voor de data www.groningen.vrijzinnig.nl of Facebook Vrijzinnig Groningen voor een dagelijkse portie bezinning: verrassend, ruimzinnig en al dan niet met een knipoog.

Overdenking Openbaring 1:1-9

Door Ds. Wim Andel, tijdelijk predikant van de Hervormde Gemeente Haren-Onnen

We gaan weer richting het einde van het kalenderjaar. Een geschikt moment voor wat bespiegelingen over ons tijdsgewricht.
De Bijbel sluit af met een interessant en ook wat geheimzinnig schrijven van een zekere Johannes. Het is een gelovige volgeling van Jezus die verbannen is naar Patmos, een eilandje in de Middellandse Zee. Hij leeft in een tijd van angst en onderdrukking en ontvangt een bijzonder visioen. Ook zijn medegelovigen leven in de ellende, omdat de Romeinse overheid de volgelingen van Jezus lastig begint te vinden. Zo lang je als gelovigen maar in je kloosters, kerken en kamers blijft is er niets aan de hand. Oh wee echter, als je de machthebbers de waarheid gaat zeggen en kritisch wordt, daar kan niet iedere vorst, koning of keizer tegen.
Voor Johannes en de zijnen is er maar één machthebber die het waard is om bejubeld te worden: de God van Israël, JHWH, hemelse Vader van Jezus, “Hij die is, die was en die komt, de alfa en de omega (het begin en einde)” Zo iemand als Johannes is lastig voor de machthebbers, daarom leeft hij maar verder op dat eilandje. Kan hij verder geen kwaad doen in hun ogen.
Daar gebeurt echter iets bijzonders. Er vindt een gebeurtenis plaats die door heel de geschiedenis heen mensen aan de ene kant wakker heeft geschud en aan de andere kant troost en hoop heeft gegeven. Johannes ontvangt een openbaring, een Apocalyps. Johannes ontvangt inzicht in de tijd. Die van nu en van de tijd die komt.
Johannes getuigt vanuit zijn visioen krachtig over de grote wending die heeft plaatsgevonden in de wereld.
Er komt een tijd aan dat de wereld dat gaat merken. Dat was de vaste overtuiging van Johannes. Door wat hij kreeg te zien en meemaakte.
Aan ons de vraag of we vanuit dit getuigenis ook in het nieuwe jaar ons bestaan zo kunnen vormgeven dat we als wakkere mensen het juiste denken en doen.
Kritisch, maar ook respectvol, naar onze machthebbers (de overheid); de waarheid zoekend en valse voorstellingen van onze werkelijkheid bestrijdend.