Gastcolumn Heiko Jan Mein, Haren (augustus 2024)

Van koperdraad naar glasvezel

Er wordt hard gewerkt aan het realiseren van een nieuw ondergronds telecommunicatienetwerk, bestaande uit kilometers lange oranje glasvezelkabels. Dit netwerk is belangrijk als er supersnelle data-uitwisseling nodig is. Dat kunnen telecommunicatiemiddelen zijn, high-tech-apparatuur, specifieke computerprogramma’s (waaronder computerspellen), beveiligingsapparatuur en vergelijkbaar. Omdat veel mensen dit niet hebben en niet supersnel hoeven te internetten, kunnen ze nog prima uit de voeten met het huidige koperdraadnetwerk of draadloos 4G/5G.’ Eventuele graafwerkzaamheden bij huis en de aanschaf van een ‘signaalomzetter’ voor je apparatuur, maakt dat veel mensen er liever vanaf zien. Sommigen vragen zich daarom af of het niet vooral gaat om een commerciële aangelegenheid. Dat laatste is echter te kort door de bocht. Het netwerk speelt in op nieuwe ontwikkelingen. Technologieën met kwantumfysica, nanotechnologie, nieuwe informatie- en dataverwerkingsmethoden komen in sneltreinvaart op ons af. Informatieoverdracht in elektronica gaat met elektrische pulsen, waarbij elektronen (de dragers van elektriciteit) bewegen door (koper)draden. Daarnaast is er draadloze communicatie via elektromagnetische golven, zoals 5G-radiogolven. Een nieuwe ontwikkeling is informatieoverdracht met lichtpulsen. Licht is net als radiogolven een vorm van elektromagnetische straling, welke bestaat uit ‘fotonen’ (licht-energie-deeltjes). Deze bewegen veel sneller dan elektronen. Communicatieapparatuur vereist tegenwoordig zeer krachtige en snelle informatieverwerking per tijdseenheid. Elektrische- of radiosignalen ondervinden vaak verzwakking door signaal-beïnvloedingen en kunnen ‘gehackt’ worden. In high-tech-(communicatie)apparatuur zal de ‘elektronica’ geleidelijk plaatsmaken voor ‘fotonica’. Daarbij worden lichtpulsen getransporteerd door glasvezelkabels, waarin (vaak twee) superdunne glazen buisjes zitten voor tweerichting-communicatie. Reflecterend tegen de glasbuiswanden, gaan daar gecodeerde lichtpulsen vrijwel weerstandloos doorheen met zo’n 200.000 km/s. Gecodeerd licht kan in verschillende kleuren door één vezel verstuurd worden, zodat veel informatie tegelijkertijd uitgewisseld wordt. De wereld wordt onafwendbaar nóg technologischer. Om miljoenen systemen met een lage kwetsbaarheid, veilig, snel en krachtig met elkaar te verbinden, zullen de koperen netwerken wereldwijd vervangen worden door glasvezelnetwerken. Ook de draadloze telecommunicatiesystemen zullen daaraan gekoppeld zijn. Hoewel aansluiting op het glasvezelnetwerk nu voor iedereen nog niet zinvol lijkt, zal het binnen afzienbare tijd onontkoombaar noodzakelijk zijn.