Column Emile Koopmans, architect in Haren (mei 2025)

Foute Naam

Oké, bedenken jullie zelf maar een naam voor de straat. Maar hou het kort, zei de gemeente, want het straatje is niet lang. Ons kantoorpand en een nieuwe brandweerkazerne hadden een adres nodig. Leuk, met het hele personeel brainstormen. Ons straatje was een zijweggetje van de Langestraat. Met een knipoog bedachten we: Korte Langestraat. De gemeente, ofwel de Commissie Straatnamen, ging niet akkoord. Humor was not done.

Een goede naam bedenken voor straten en pleinen, maar ook voor tunnels en scholen, en dergelijke, is een serieuze zaak. Het komt de laatste tijd teveel voor dat we weer van een naam af willen omdat de vernoemde persoon toch niet geheel onberispelijk bleek te zijn. Verdwenen zijn al bijvoorbeeld de Johan de Witstraat, de Paul Kruger Brug, de Nootmuskaatstraat, het VOC-plein, de Stalinlaan, etc.

Het wijzigen van een naam is soms een beetje een gênant gedoe, omdat de vernoemde helden destijds wél op handen gedragen werden. De Amstelveense Openbare Basisschool Michiel de Ruyter bijvoorbeeld, wilde die naam niet meer, omdat onlangs bleek dat de admiraal betrokken was geweest bij slavenhandel. De school draaide er netjes omheen en verklaarde dat de huidige naam niets zegt over wat de school vandaag de dag is en waar ze naartoe willen. Ze prefereren een naam die hun multiculturele en inclusieve visie weerspiegelt…..

Komt dit ook voor in Haren? Jawel, bij de Peter Petersenschool. De vernoemde grondlegger van het Jenaplan-onderwijs bleek nazi-sympathieën te hebben gehad. Het was al jaren bekend, maar in de huidige tijd kan zoiets niet meer. De school heeft vast eerst geprobeerd om opnieuw een naam te kiezen die de identiteit van het Jenaplan weerspiegelt. Maar toen werd er democratisch gekozen. En dan krijg je een naam die (alleen) kinderen leuk vinden: ‘t Wilde Woud (naar het boek van Tonke Dragt).

Ik ben ook benieuwd wat er ooit gaat gebeuren met de Coentunnel, de Prins Bernhardlaan en het Koopmansplein in Ten Boer. O ja, voor de foute naam Korte Langestraat bedachten we uiteindelijk Achter de Brandweer. Dat mocht wél. De straatnaam bestaat, na ruim 40 jaar, nog steeds. Als de Brandweer verhuist dan is de naam niet meer goed. En wat gebeurt er met het Raadhuisplein in Haren, waar verdorie al lang geleden ons gemeentehuis is weggestolen? Doet het geen recht aan onze emoties om, voor de traumaverwerking, het Raadhuisplein om te dopen in Plein Zonder Raadhuis?