Column Bert Heikens, huisarts te Haren (april 2025)

Lichaam en geest

Het vinden van een exacte oorzaak bij patiënten met lichamelijke klachten kan soms een hele uitdaging zijn. Sommige klachten zijn zo complex dat het voor mij voelt als het leggen van een ingewikkelde puzzel. Veel klachten berusten meestal op een lichamelijke oorzaak, maar psychische problemen kunnen ook voor veel lichamelijk ongemak zorgen. Het gekke is dat je dat als patiënt vaak niet meteen herkent. Ik heb dat zelf meerdere keren ervaren: pas achteraf had ik in de gaten dat mijn klachten werden veroorzaakt door stress.
Als huisartsen kijken wij bij lichamelijke klachten in eerste instantie altijd naar lichamelijke oorzaken. Stap voor stap proberen we diagnoses uit te sluiten. Daarvoor ga ik met de patiënt in gesprek om meer te weten te komen over de aard van de klachten. Daarna volgt vaak een lichamelijk onderzoek, eventueel aangevuld met aanvullend onderzoek. En als het nodig is, verwijzen we iemand door naar het ziekenhuis. Gelukkig blijkt er dan lang niet altijd iets ernstigs aan de hand te zijn. Maar soms helaas wel. En dan zijn de patiënt en ik blij dat we er op tijd bij waren.
Voor patiënten is het vaak een opluchting als aanvullend onderzoek geen ernstige oorzaak aan het licht brengt. Maar wat als de klachten blijven? Dan is het aan mij om samen met de patiënt verder te kijken. Wat kan er dan nog meer spelen? Niet zelden blijkt stress een belangrijke rol te spelen. En als dat zo is, dan kunnen we daar samen aan gaan werken. Stress heeft namelijk een negatieve invloed op allerlei processen in het lichaam en daar kan de gezondheid behoorlijk onder lijden. Het is dus niet vreemd dat stress zich uit lichamelijke klachten.
Wat ik hierbij wil benadrukken: wij nemen als huisartsen álle klachten serieus, of ze nu een lichamelijke of geestelijke oorzaak hebben. Iedere klacht verdient aandacht. Samen proberen we het probleem zo goed mogelijk in kaart te brengen en zoeken we naar een passende oplossing. Dus blijf vooral bij ons komen als u klachten heeft, óók als u vermoedt dat er geen lichamelijke oorzaak is.

Tot slot een tip: ervaart u stress of spanning? Neem dan eens een kijkje op www.thuisarts.nl. Deze betrouwbare website biedt veel toegankelijke informatie en praktische handvatten waar u direct iets aan kunt hebben.